یکی از بهترین و پراستفاده ترین سیستم‌های برگزاری وبینار و کلاس مجازی سیستم بیگ بلو باتن (BigBlueButton) است. متن‌باز بودن و امکان توسعه عرضی بیگ بلو باتن با استفاده از لود بالانسر باعث شده است تا اکثر سازمان‌ها و دانشگاه‌هایی که نیازمند برگزاری کلاس آنلاین با تعداد شرکت کننده بالا هستند از این سیستم استفاده کنند. مانند هر نرم افزار کامپیوتری دیگر، بیگ بلو باتن نیز نیازمند پشتیبانی، آپدیت و نگهداری است تا کیفیت اتصال کاربران، در هر پلتفرم و با هر گوشی یا سیستم عاملی حفظ شود. جدیدترین نسخه این سیستم آموزش مجازی، بیگ بلو باتن 2.3 است که در این مطلب به نصب، توسعه، پشتیبانی و رفع ارورهای آن خواهیم پرداخت.
نصب بیگ بلو باتن ۲.۳
اگر تا به حال از بیگ بلو باتن (bbb) استفاده نکرده‌اید یا قصد مهاجرت از ادوبی کانکت به آن را دارید، چالش کمتری برای نصب بیگ بلو باتن ۲.۳ خواهید داشت. معمولا نصب بیگ بلو باتن روی سرورهای مجازی لینوکس خام دردسر کمتری داشته و با دانش متوسطی از سرور لینوکس قابل انجام است. اما چنانچه بخواهید از بیگ بلو باتن ۲.۲ به ۲.۳ آپدیت کنید باید وقت بیشتری صرف آپدیت یا انتقال داده از سرور قبلی به جدید بکنید. مشروح آموزش نصب بیگ بلو باتن را می‌توانید در مقاله بعدی زمین هاست بخوانید.
آپدیت بیگ بلو باتن ۲.۳
پیشنهاد توسعه دهنده بیگ بلو باتن برای ارتقا از نسخه ۲.۲ به ۲.۳، پاک کردن سرور فعلی و نصب مجدد آن روی یک سرور لینوکس خام است. علت اصلی این کار تغییر نسخه سیستم عامل میزبان بیگ بلو باتن یعنی لینوکس اوبونتو است. تا قبل از انتشار بیگ بلو باتن 2.3، این سیستم آموزش مجازی روی لینوکس اوبونتو ۱۶.۰۴ نصب می‌شد، اما با انتشار ورژن جدید، سرور مجازی لینوکس آن نیز به اوبونتو ۱۸.۰۴ ارتقا پیدا کرد. بنابراین امکان آپدیت بیگ بلو باتن ۲.۲ به ۲.۳ روی اوبونتو ۱۶.۰۴ وجود نخواهد داشت. گرچه می‌توانید با دستور dist-upgrade اوبونتو ۱۶.۰۴ را به ۱۸.۰۴ آپگرید کنید اما این کار نه توسط زمین هاست و نه توسعه دهنده BigBlueButton توصیه نمی‌شود. آپگرید توزیع لینوکس به ورژن اصلی بالاتر ممکن است منجر به اختلالات و خطاهای مختلفی شود که عیب یابی آن‌ها زمان زیادی از شما می‌گیرد. همچنین زمان بالای ارتقا اوبونتو به این معنی است که سرویس شما برای مدت زمان زیادی از دسترس خارج خواهد شد.
از این رو، توصیه می‌شود برای آپدیت بیگ بلو باتن (BigBlueButton) به نسخه 2.3 ابتدا یک سرور مجازی لینوکس با اوبوتو 18.04 تهیه کرده، ورژن 2.3 را از ابتدا روی آن نصب کنید و اطلاعات کلاس‌ها، رکوردها و تنظیمات فارسی سازی و فونت فارسی بیگ بلو باتن را از سرور قبلی به سرور جدید منتقل کنید. عدم قطعی سرور فعلی از مزایای اصلی این روش است.
سرور بیگ بلو باتن ۲.۳
پشتیبانی سرور لینوکس و سرویس‌های آن دردسرهای خاص خود را دارد. اجاره سرور مجازی جدید برای نصب بیگ بلو باتن ۲.۳ و انتقال سرور قبلی به آن، باعث دو برابر شدن هزینه‌های شما در زمان انتقال خواهد شد. علاوه بر مسائل مربوط به آپدیت، یک سرور بیگ بلو باتن نیازمند نگهداری و پشتیبانی مداوم است تا اختلالات و خطاهای مرتبط به سرعت حل شوند. با خرید سرور بیگ بلو باتن مدیریت شده شما خواهید توانست تمرکز خود روی برگزاری و مدیریت کلاس مجازی کرده و کلیه موارد پشتیبانی فنی مربوط به سرور مجازی لینوکس و بیگ بلو باتن ۲.۳ را به شرکت زمین هاست بسپارید. برای اطلاع بیشتر از امکانات سرور یا هزینه اجاره سرور، صفحه سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن را مشاهده کنید.
اجاره سرور بیگ بلو باتن ۲.۳
زمین هاست با ۱۰ سال سابقه در ارائه سرورهای مدیریت شده لینوکس دارای لیست کاملی از پلن‌های مختلف سرور مجازی مدیریت‌شده‌ی بیگ بلو باتن است. این پلن‌ها از نیازهای کوچک مانند یک سرور کنفرانس/وبینار شرکتی تا سیستم‌های آموزش آنلاین دانشگاهی با چند هزار کاربر همزمان را در برمی‌گیرد. حتی شرکت‌ها و استارتاپ‌های اجاره کلاس مجازی که سیستم مدیریت آموزش خود را دارند، می‌توانند کلاسترهای بیگ بلو باتن را همراه با لودبالانسر بصورت سرویس و ماهیانه اجاره کنند. در این صورت شما فقط توکن مربوط به کلاستر بیگ بلو باتن خود را از زمین هاست دریافت کرده و با اتصال api سیستم آموزش مجازی خود به آن، با خیال آسوده هر تعداد کلاس یا وبینار ایجاد می‌کنید.
با خرید سرورهای مدیریت شده، کلیه موارد مربوط به آپدیت بیگ بلو باتن، رفع باگ و ارورهای بیگ بلو باتن، کانفیگ ssl و نصب آپدیت‌های امنیتی توسط تیم پشتیبانی زمین هاست انجام می‌شود.
پشتیبانی بیگ بلو باتن ۲.۳
بروزرسانی، کانفیگ لود بالانسر، بهینه سازی سرعت رکورد کلاس‌ها، فارسی سازی (نصب فونت و راست چین) و کانفیگ بیگ بلو باتن (bbb) پشت فایروال و NAT، تنها گوشه‌ای از مواردی است که بعد از نصب بیگ بلو باتن 2.3 با آن‌ها روبرو خواهید شد. پشتیبانی بیگ بلو باتن که موارد مذکور را دربر داشته باشد نیازمند دانش عمیق از سیستم عامل لینوکس و تجربه فراوان در این زمینه است. زمین هاست در حال حاضر پشتیبانی ده‌ها سرور بیگ بلو باتن (از سازمان‌های بزرگ تا دانشگاه‌ها) را در اختیار دارد. شما نیز می‌توانید با خرید بسته‌های پشتیبانی زمین هاست، کلیه موارد فوق را به ما بسپارید.
مانیتورینگ سرور بیگ بلو باتن ۲.۳
در نگهداری سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن، حفظ کارایی بیشترین اهمیت را دارد. کوچک‌ترین مشکل در شبکه یا منابع سرور باعث تاخیر در صوت یا کاهش کیفیت تصویر می‌شود که در این صورت استفاده از کلاس مجازی عملا برای همه‌ی شرکت کنندگان مختل خواهد شد. اصولا در این موارد حتی حضور ۱۰ نفر اضافه در یک سرور بیگ بلو باتن ۳۰۰ نفره، کلاس‌های آنلاین را برای همه‌ی ۳۰۰ نفر مختل خواهد. پیدا کردن مشکل یا اصطلاحا گلوگاه (bottle neck) در این سناریو کار سخت و پیچیده‌ای است. پیاده سازی یک سرور مانیتورینگ جامع که اطلاعات کلاس‌های بیگ بلو باتن و کاربران آنلاین را به تفکیک شرکت کنندگان با میکروفن یا وبکم روشن و همچنین شنوندگان نشان دهد، برای یک کلاستر بیگ بلو باتن ضروری است. زمین هاست با پیاده سازی سیستم مانیتورینگ با داشبورد گرافانا، اطلاعات جامع و تفکیک شده برای کلاستر بیگ بلو باتن شما در اختیارتان قرار می‌دهد. برای مشاهده جزئیات و اسکرین‌شات‌های داشبورد به مطلب سرور بیگ بلو باتن مراجعه کنید.
ارورهای بیگ بلو باتن ۲.۳
یکی از مشکلات اصلی بیگ بلو باتن، تلنبار تعداد زیادی از رکوردهای کلاس‌های مجازی است. بعد از اتمام کلاس، عملیات تبدیل ضبط کلاس شروع می‌شود که خروجی آن قابل مشاهده یا دانلود خواهد بود. مدارس و دانشگاه‌هایی که کلاس‌های زیادی در روز برگزار می‌کنند با حجم زیادی رکورد کلاس مواجه هستند و نه تنها سرعت سرور بیگ بلو باتن را کم می‌کند، بلکه گاها تبدیل آن‌ها تا یک هفته طول می کشد. گرچه این مورد جزو ارورهای بیگ بلو باتن محسوب نمی‌شود، اما جزو مواردی است که باید بهینه شوند.
یکی دیگر از ارورهای اصلی بیگ بلو ارور ۱۰۲۰ است که هنگام خراب شدن اشتراک گذاری وب کم ایجاد می‌شود. این ارور معمولا در سرورهای پشت فایروال ایجاد می‌شود و راه حل آن، بازکردن پورت‌های مربوطه tcp و udp در فایروال و یا پیاده سازی و کانفیگ سرور turn برای بیگ بلو باتن است.
در مواردی که سرور شما ناخواسته ریبوت یا خاموش شود، یا ناچار به بستن اجباری سرویس‌های بیگ بلو باتن شوید، ممکن است دیتابیس freeswitch خراب شود. در این صورت ممکن است ارور ۱۰۰۶ را مشاهده کنید. در این صورت به سرور بیگ بلو باتن ssh کرده، سرویس freeswitch را متوقف کنید. سپس فایل‌های دیتابیس را از محل /opt/freeswitch/var/lib/freeswitch/db/* پاک کنید و سرویس freeswitch را استارت کنید.
ارورهای webrtc
ارور ۱۰۰۲: این ارور مربوط به عدم اتصال کانکشن websocket در بیگ بلو باتن است. این مشکل ۲ علت اصلی دارد: ۱) فایروال پروتکل ws را بلاک می‌کند ۲) سرور در دسترس نیست یا درست کانفیگ نشده است.
ارور ۱۰۰۴: این ارور می‌تواند علت‌های فراوانی داشته باشد که بررسی تک تک آن‌ها نیازمند مقاله‌ای جداگانه است. اما معمولا این ارور مربوط به تنظیمات پروتکل sip بوده و زمان روشن کردن میکرفون دیده می‌شود.
ارور ۱۰۰۷: این ارور زمانی رخ می‌دهد که freeswitch نتواند به پورت‌های مربوطه متصل شود. ۲ احتمال برای این ارور وجود دارد: ۱) NAT به درستی کانفیگ نشده است. ۲) فایروال کانکشن‌های udp را بلاک می‌کند.
مشکلات بیگ بلو باتن ۲.۲
علاوه بر مشکلات فوق که در اکثر سرورهای بیگ بلو باتن مشترک است، مشکلاتی هم اخیرا برای بیگ بلو باتن ۲.۲ ایجاد شده است. این مشکلات معمولا مربوط به مرورگرهای جدید گوگل کروم یا فایرفاکس و همچنین برخی مدل‌های آیفون است که اتصال کاربران به بیگ بلو باتن نسخه 2.2 را با مشکل مواجه کرده است. همچنین در سال میلادی جاری یکی از سرتیفیکیت (certificate) های اصلی ssl letsencrypt منقضی شد که باعث اختلال، مخصوصا ارور هنگام آپلود فایل پرزنت در کلاس یا کنفرانس شده بود. با توجه به اینکه سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن از letsencrypt برای فعال سازی https استفاده می‌کند، تقریبا همه سرورها با مشکل مواجه شدند. راه حل این مشکل استفاده از گواهینامه ssl پولی یا غیرفعال سازی سرتیفیکیت منقضی شده ی lets encrypt است.
گرچه مشکل https بیگ بلو باتن ۲.۲ با ترفندهایی قابل حل است، اما همچنان کاربران بعضی گوشی‌ها، مخصوصا آیفون و iOS و همچنین کاربران ورژن جدید گوگل کروم (google chrome) با مشکلات فراوانی در استفاده از این نسخه مواجه هستند. با توجه به اینکه نسخه پایدار بیگ بلو باتن ۲.۳ منتشر شده است، بعید است آپدیت جدیدی برای نسخه ۲.۲ منتشر شود تا مشکلات آن را رفع کند. بنابراین برای رفع مشکلات این نسخه، توصیه می‌شود تا سرور خود را به بیگ بلو باتن ۲.۳ آپگرید کنید.
لود بالانسر بیگ بلو باتن ۲.۳
اگر می‌خواهید تعداد زیادی کاربر همزمان داشته باشید، یا تعداد زیادی کلاس و سرور دارید که مدیریت آن‌ها برای شما سخت شده است، حتما باید در کلاستر خود یک لود بالانسر برای بیگ بلو باتن داشته باشید. لود بالانسر بیگ بلو باتن با یکپارچه کردن سرورهای شما، یک درگاه ثابت در اختیار شما قرار می‌دهد. نحوه ارتباط با این درگاه دقیقا همانند یک سرور بیگ بلو باتن با یک دامنه تکی است و لازم نیست شما نگران جزئیاتی باشید که در پشت پرده اتفاق می‌افتد. لود بالانسر بیگ بلو باتن خودش پخش کلاس‌ها و کاربران بین سرورهای مختلف را به عهده گرفته و رکوردهای کلاس‌های ضبط شده را برای شما مدیریت می‌کند. بنابرین با خرید لود بالانسر شما نیازی به تغییر کد یا api سیستم آموزش مجازی خود نخواهید داشت زیرا اتصال به آن درست مانند اتصال به یک سرور بیگ بلو باتن ۲.۳ معمولی است.
پلن‌های سرور و پشتیبانی بیگ بلو باتن
زمین هاست پلن‌های مختلفی برای پشتیبانی و خرید سرورهای بیگ بلو باتن ارائه می‌کند تا تمام نیازهای مشتریان را رفع کند. بسته‌های کلاس‌های مجازی زمین هاست در ۵ پلن کلی قرار می‌گیرند:
۱) اجاره سرور بیگ بلو باتن: در این پلن مشتری ماهانه هزینه ثابتی برای اجاره سرور مجازی اختصاصی (VDS) با پهنای باند بالا و داخلی می پردازد. قیمت بیگ بلو باتن هم فقط شامل هزینه نصب بوده که در شروع پلن دریافت می‌شود. پشتیبانی بیگ بلو باتن در این پلن به عهده مشتری است. برای مشاهده قیمت اجاره سرور بیگ بلو باتن به صفحه سرور مجازی ایران مراجعه کنید.
۲) سرور بیگ بلو باتن مدیریت شده: در این پلن مشتری ماهانه هزینه ثابتی برای اجاره سرور مجازی اختصاصی (VDS) و پشتیبانی آن می‌پردازد. در این پلن هزینه نصب گرفته نمی‌شود ولی هزینه پشتیبانی به اجاره ماهانه سرور اضافه می‌شود
۳) پشتیبانی بیگ بلو باتن: در این پلن، سرور توسط مشتری در اختیار زمین هاست قرار می‌گیرد و زمین هاست وظیفه پشتیبانی ماهانه آن را بعهده خواهد داشت.
۴) پشتیبانی ساعتی: در صورتی که از قبل سرور مجازی بیگ بلو باتن را تهیه و آن را نصب کرده‌اید، می‌توانید برای رفع خطاهای مربوط به آن از پشتیبانی ساعتی زمین هاست استفاده کنید. هزینه پشتیبانی ساعتی سرور بیگ بلو باتن ۲۵۰ هزار تومان/ساعت است.
۵) موارد خاص: این پلن شامل فارسی سازی بیگ بلو باتن، نصب سرور مودل و اتصال آن به bbb، آپدیت بیگ بلو باتن از ۲.۲ به ۲.۳، نصب پنل مانیتورینگ گرافانا و موارد مشابه است. برای اطلاع از هزینه‌های فوق با زمین هاست تماس بگیرید تا هزینه مورد درخواستی برای شما ارسال شود.
