گیت هاب (GitHub) چیست و چه تفاوتی با GitLab دارد؟ آموزش کامل کار با GitHub برای مبتدی‌ها

برنامه نویسی کاری سخت و دشوار است به خصوص اگر ابتدای راه هستیدایت کار برایتان سخت تر است چرا که گاهی به مشکلاتی بر می‌خورید که در هیچ منبعی به ان پاسخ داده نشده است. اما ابزار هایی مثل GitHub و GitLab این مشکل رابرای شما حل می‌کنند. این دو پلتفرم با جامعه بزرگ برنامه نویسان مکانی مناسب برای یادگیری، رفع مشکل، همکاری تیمی، مدیریت نسخه کد و هماهنگی بین اعضای تیم است. بنابراین اگر به تازگی وارد دنیای برنامه‌نویسی شده‌اید و می‌خواهید بدانید گیت هاب چیست؟ چگونه از آن استفاده کنیم؟ GitHub چه تفاوتی با GitLab دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید.

گیت هاب (GitHub) چیست؟

GitHub یک پلتفرم تحت وب برای میزبانی کد و همکاری تیمی است که بر پایه سیستم کنترل نسخه Git ساخته شده است. در اصل، این ابزار محیطی را فراهم می‌کند تا توسعه‌دهندگان از سراسر دنیا بتوانند به صورت تیمی روی پروژه‌های برنامه‌نویسی کار کنند، نسخه‌ها را مدیریت کنند و از تجربه‌ی دیگران استفاده کنند.

شاید مهم‌ترین ویژگی گیت هاب را بتوان جامعه‌ عظیم توسعه‌دهندگان آن دانست که به صورت فعال پروژه‌های متن باز، ابزارها و کتابخانه‌های ارزشمندی را در آن منتشر می‌کنند. در این بستر، نه تنها می‌توان پروژه‌ها را ذخیره و به‌روزرسانی کرد، بلکه امکان ارسال بازخورد، گزارش اشکال، بررسی تغییرات و ساخت تیم نیز وجود دارد.

مهم‌ترین قابلیت‌ها و مزایای GitHub

• ساخت رزومه فنی: بسیاری از کارفرمایان، پروفایل GitHub شما را بررسی می‌کنند تا سطح مهارت‌تان را ارزیابی کنند.
• کنترل نسخه حرفه‌ای با Git: می‌توانید تغییرات کد را دنبال کرده، بازگردانی کنید و نسخه‌های مختلف را مدیریت کنید.
• همکاری تیمی: با کمک Branch و Pull Request، چندین نفر به‌صورت هم‌زمان می‌توانند روی یک پروژه کار کنند بدون اینکه کدها با هم تداخل پیدا کنند.
• جامعه‌ای بزرگ از برنامه‌نویسان: می‌توانید از پروژه‌های متن‌باز یاد بگیرید، تنها کافیست کمی روی آن وقت بگذارید تا در حوزه کاریتان به یک فرد حرفه ای تبدیل شوید. همچنین در این پلتفرم می توانید در سایر پروژه ها مشارکت کنید یا پروژه خود را به اشتراک بگذارید تادیگران آن را تحلیل کنند و اشکالات آن را بگیرند.

آموزش گام‌به‌گام استفاده از گیت هاب

استفاده از گیت هاب کار سختی نیست اما وقتی تازه کار باشید ورود به محیط گیت هاب می تواند برایتان کمی نگران کننده و گیج کننده باشد. اما نیازی به نگرانی نیست چرا که اگر از ابتدا با مقدماتی ترین کارها و مفاهیم در آن آشنا شوید به سرعت می توانید به این جامعه بزرگ بپیوندید و به سرعت به یک حرفه‌ای تبدیل شوید. پس در ادامه همراه ما باشید.

1. ساخت حساب کاربری در GitHub

برای شروع کافی است وارد سایت github شوید و با وارد کردن ایمیل، نام کاربری و رمز عبور، ثبت‌نام کنید. با یک حساب کاربری رایگان می‌توانید مخازن عمومی و خصوصی بسازید، تیم تشکیل دهید و از ویژگی‌های اصلی گیت هاباستفاده نمایید. اما تنها اشکالی که حساب کاربری رایگان گیت‌هاب دارد این است که شما اجازه دارید به جز خودتان فقط 3 نفر دیگر را به پروژه‌ها اضافه کنید.

2. نصب Git

از آنجایی که GitHub روی Git ساخته شده، ابتدا باید Git را روی سیستم خود نصب کنید. Git یک سیستم کنترل نسخه توزیع‌شده است که توسط لینوس توروالدز (خالق لینوکس) طراحی شده است. git ابزاری است که به برنامه نویسان کمک می‌کند تا با یکدیگر همکاری داشته باشند، به صورت مشترک روی یک پروژه کار کنند، نرم افزارها را ارتقا دهند و اشکالات نسخه‌های قبلی اپلیکیشن‌ها را برطرف کنند. برای نصب Git کافی است آن را از سایت git دانلود و نصب کنید.

3. ساخت یک Repository یا مخزن

پروژه، مخزن، Repository یا repo، جایی است که فایل‌های پروژه‌تان را در GitHub ذخیره می‌کنید. مراحل ساخت:

• وارد حساب کاربری خود شوید.
• از نوار بالا روی دکمه + کلیک کرده و گزینه New Repository را انتخاب کنید.
• نامی برای مخزن وارد کنید.
• در صورت تمایل تیک Add a README file را بزنید. (با زدن تیک این گزینه یک فایل REDME به مخزن اضافه می شود که در آن همه اطلاعاتی که برای پروژه به آن نیاز است قرار می‌گیرد، در این صورت هر کسی که بخواهد با پروژه شما همکاری کند با بررسی این فایل در جریان جزئیات پروژه قرار می‌گیرد.)
• در نهایت روی دکمه Create Repository کلیک کنید.

4. ساخت یک Branch یا شاخه

هر مخزن در ابتدا یک شاخه به نام main یا master دارد. شما می‌توانید شاخه‌های جدیدی ایجاد کنید تا بدون تاثیر روی نسخه اصلی، تغییرات جدید را تست و بررسی کنید. برای این کار در صفحه مخزن، در منوی کشویی گزینه branch: Master را انتخاب کنید. سپس نامی برای شاخه جدید وارد کرده و رو Create Branch کلیک کنید.

5. ایجاد تغییرات و ثبت Commit

هر بار که کدی را تغییر می‌دهید، باید تغییرات را با یک Commit ثبت کنید. Commit در واقع گزارشی از تغییرات است که برای دیگر هم‌تیمی‌ها قابل مشاهده است.

• روی فایل موردنظر کلیک کنید.
• علامت مداد (Edit) را انتخاب کنید.
• پس از ویرایش، توضیح کوتاهی برای Commit بنویسید.
• روی دکمه Commit changes کلیک کنید.

6. Pull Request: درخواست برای ادغام تغییرات

Pull Request به شما امکان می‌دهد شاخه جدید را با شاخه اصلی ادغام کنید. این مرحله برای بررسی و تایید تغییرات توسط تیم بسیار مهم است. گیت هاب از این امکان به منظور اطلاع دادن به سایر اعضای پروژه استفاده می‌کند. بنابراین برای اطلاع رسانی به فرد مورد نظر، باید قبل از نام او یک علامت @ قرار دهید. در نهایت برای ایجاد یک Pull Request مراحل زیر را دنبال کنید:

• روی تب Pull requests کلیک کنید.
• دکمه New pull request را بزنید.
• شاخه مبدا و مقصد را انتخاب کنید.
• توضیحاتی بنویسید و روی Create pull request کلیک کنید.

7. ادغام Pull Request و حذف شاخه

پس از تایید تغییرات، می‌توانید آن‌ها را به شاخه اصلی اضافه کنید:

• روی Merge pull request کلیک کنید.
• سپس Confirm merge را بزنید.
• حالا می‌توانید شاخه اضافی را حذف کنید.

گیت لب چیست؟ آشنایی با رقیب جدی GitHub

GitLab یک پلتفرم DevOps کامل و یکپارچه است که مانند GitHub بر پایه Git ساخته شده، اما رویکردی متفاوت دارد. برخلاف گیت هاب که بیشتر روی همکاری کدنویسان تمرکز دارد، GitLab تمرکز ویژه‌ای بر ادغام مداوم (CI)، تحویل مداوم (CD) و کل چرخه عمر توسعه نرم‌افزار دارد. در واقع، GitLab نه‌تنها برای میزبانی کد بلکه برای تست، استقرار، مانیتورینگ و امنیت کد نیز ابزارهای داخلی ارائه می‌دهد.

تفاوت‌های اصلی GitHub و GitLab

اگرچه هر دو پلتفرم شباهت‌های زیادی دارند، اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که در انتخاب بین آن‌ها بسیار تعیین‌کننده هستند:

CI/CD داخلی

یکی از بزرگ‌ترین تفاوت‌ها این است که GitLab به صورت پیش‌فرض ابزارهای ادغام و تحویل مداوم (CI/CD) را در خود جای داده است. در حالی‌که در GitHub، کاربران معمولاً باید از ابزارهای جانبی مانند Jenkins، TravisCI یا CircleCI استفاده کنند.

قابلیت اطمینان یا سرعت؟

گیت هاب روی سرعت توسعه و ادغام سریع‌تر شاخه‌ها تمرکز دارد. از سوی دیگر، GitLab بر پایداری و چند شاخه‌ای بودن کد تأکید دارد؛ یعنی برای هر تغییر مهم، یک شاخه پایدار ایجاد می‌شود و بررسی‌های متعددی قبل از ادغام انجام می‌گیرد.

پلتفرم DevOps جامع

GitLab خود را یک پلتفرم DevOps یکپارچه معرفی می‌کند. در واقع، شما می‌توانید بدون نیاز به ابزارهای جانبی کل چرخه توسعه نرم‌افزار را در GitLab مدیریت کنید. در مقابل، GitHub گرچه ابزارهای مشابهی را ارائه می‌دهد، اما بیشتر بر ادغام با سایر سرویس‌ها مانند Slack، Jira و Visual Studio تمرکز دارد.

رابط کاربری

رابط کاربری گیت هاب ساده‌تر و برای مبتدیان مناسب‌تر است، در حالی‌که رابط کاربری GitLab با امکانات پیشرفته‌تر طراحی شده است. این تفاوت‌ها باعث شده برخی توسعه‌دهندگان GitHub را به عنوان جایگزین GitLab انتخاب کنند و برخی دیگر، بسته به نیازشان، از هاست گیت لب برای میزبانی پروژه‌های خود بهره ببرند.

شباهت‌های GitHub و GitLab

با وجود تفاوت‌ها، این دو پلتفرم شباهت‌های زیادی نیز دارند:

• هر دو از Git پشتیبانی می‌کنند.
• امکان ساخت مخازن عمومی و خصوصی در هر دو وجود دارد.
• ابزارهای CLI و رابط‌های گرافیکی تحت وب را ارائه می‌دهند.
• از پروژه‌های متن باز حمایت می‌کنند.
• هر دو برنامه‌های رایگان و پلن‌های سازمانی دارند.

کدام بهتر است؟ GitHub یا GitLab؟

پاسخ این سوال بستگی به نیازهای شما دارد:

• اگر تمرکز شما روی همکاری کدنویسی، پروژه‌های متن باز و جامعه‌ای فعال از توسعه‌دهندگان است، GitHub انتخاب عالی‌ست.
• اما اگر نیاز به مدیریت چرخه کامل DevOps، استفاده از ابزارهای CI/CD داخلی و میزبانی خصوصی روی سرور خودتان دارید، GitLab گزینه بهتری است.

در واقع اگر به دنبال جایگزین گیت لب هستید که فقط ویژگی‌های کنترل نسخه را بخواهید، GitHub می‌تواند انتخاب خوبی باشد. اما اگر نیاز به DevOps داخلی دارید، گزینه بهتری از GitLab نخواهید یافت.

آیا می‌توان با GitHub کار پیدا کرد؟

اگرچه GitHub مانند لینکدین بستر مستقیم استخدام نیست، اما یکی از مهم‌ترین ابزارها برای ساخت رزومه شخصی برنامه‌نویسان است. بسیاری از شرکت‌ها به بررسی مخازن، فعالیت‌ها، مشارکت در پروژه‌های متن باز و کیفیت کد در پروفایل گیت هاب افراد توجه زیادی دارند. اگر قصد دارید وارد بازار کار حرفه‌ای شوید، یک پروفایل قوی در GitHub الزامی‌ست.

هاست GitLab؛ انتخابی برای تیم‌های حرفه‌ای

اگر تمایل دارید GitLab را روی سرور خود راه‌اندازی کنید تا به صورت اختصاصی از امکانات آن استفاده نمایید، می‌توانید از هاست گیت لب بهره‌مند شوید. این نوع میزبانی برای سازمان‌هایی که به دنبال کنترل کامل بر داده‌ها، امنیت بیشتر و شخصی‌سازی فرآیندها هستند بسیار مناسب است.

جمع‌بندی

در این مقاله، به این سوال پاسخ دادیم که GitHub چیست، چرا استفاده از آن اهمیت دارد و چگونه می‌توانید قدم‌به‌قدم با آن کار کنید. سپس، مقایسه‌ای میان GitHub و GitLab انجام دادیم تا درک بهتری از این دو ابزار کلیدی پیدا کنید.

اگر تازه به دنیای برنامه‌نویسی وارد شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا با GitHub شروع کنید و سپس برای مقایسه بهتر، با امکانات GitLab نیز آشنا شوید تا بسته به نیاز خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید.