Web3 یک نسخه آرمانگرایانه از وب است که برای کاربران ساخته شده، هرچند web3 هنوز در حال توسعه است و چندین سال تا قابل استفاده شدن فاصله دارد. اما Web3 در آینده می تواند تعریف متفاوتی از نحوه تعامل ما با وب و یکدیگر باشد و از آن می توان به سادگی به عنوان یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز و معاملات NFT استفاده کرد.
هنوز دقیقا مشخص نیست که WEB3 در آینده چه عملکردی دارد اما در این مقاله نگاهی کلی به اصول کاری آن می اندازیم.
WEB3 چیست؟
اصطلاح وب 3 که به عنوان WEB 3.0 نیز شناخته می شود، ابتدا در سال 2014 توسط یک دانشمند علوم کامپیوتر و یکی از خالقان اتریوم، گاوین وود، در پستی در وبلاگ خود با عنوان “بینشی در دنیای مدرن” مطرح شد. او آن را وب «پس از اسنودن» نامید (ادوارد اسنودن و حریم خصوصی داده ها در سال های گذشته سرفصل اخبار را به خود اختصاص داده بودند). این ایده یک تکرار جدید و غیرمتمرکز از وب است که بر روی فناوری بلاکچین اجرا می شود.
گاوین وود گفته است که “ما سیستم را طوری مهندسی می کنیم که فرضیات قبلی خود را به صورت ریاضی اجرا کند، زیرا به هیچ دولت یا سازمانی نمی توان به طور منطقی اعتماد کرد.” اساساً، با استفاده از وب 3، دقیقاً می دانیم که چه عملیاتی بر روی داده ها انجام می شود.
علاوه بر حفظ حریم خصوصی داده ها، وود همچنین بر “نام مستعار آنلاین” تأکید کرد، به این معنی که کاربران به جای هویت واقعی خود، با “نام مستعار” به وب متصل می شوند.
Web3 از آن زمان برای طرفداران خود معنای جدیدی پیدا کرده است. نه تنها راهی برای مدیریت داده های شماست، بلکه راهی برای توزیع مجدد مالکیت اینترنت است. جاش نوروث، رئیس محصول در Ankr، یک شرکت زیرساخت وب 3، می‌گوید: «تمام هدف وب 3 این است که مالکیت و تصمیم گیری را از گروه کوچکی از مردم به دست کل جامعه بدهد. این هدف بسیار دموکراتیک است.»
WEB3 چگونه کار می کند و مزایای آن چیست؟
با وجود اصولی که از WEB3 می دانیم، می توانیم جنبه های مختلف اهداف آن را بررسی کنیم.
مالکیت داده ها: وقتی از پلتفرمی مانند فیسبوک یا یوتیوب استفاده می کنید، داده های شما توسط این شرکت ها جمع آوری، ذخیره و از آن ها کسب درآمد می شود. در وب 3، داده های شما در یک کیف پول رمزنگاری شده که فقط در اختیار شماست، ذخیره می شود.
شما از طریق کیف پول خود با برنامه ها و انجمن های WEB3 ارتباط خواهید داشت و هنگام خروج از سیستم، داده هایتان را با خود می برید. از لحاظ نظری، از آنجایی که شما صاحب این داده ها هستید، می توانید تصمیم بگیرید که آیا می خواهید از آن ها درآمد کسب کنید یا خیر.
نام مستعار: همانند مالکیت داده ها، حریم خصوصی نیز در کیف پول شما تعبیه شده است. در وب 3، کیف پول شما هویت شماست که از طریق آن به راحتی نمی توان به هویت واقعی تان دست پیدا کرد. بنابراین حتی اگر کسی بتواند فعالیت کیف پول شخصی تان را ببیند، نخواهد دانست که این کیف پول متعلق به کیست. نوروث می گوید: «اطلاعات شخصی پنهان است، اما فعالیت های انجام شده عمومی است.»
البته برای جلوگیری از اعمال مجرمانه سایبری، سرویس هایی وجود دارند که هویت کاربران را به کیف پول های رمزنگاری شده شان متصل می کنند. با این حال در استفاده روزمره و عادی، وب 3، هویت اصلی شما را مخفی نگاه می دارد.
دموکراسی: در وب 3، برنامه ها توسط سازمان های مستقل غیرمتمرکز (DAO) اجرا می شوند. به این معنی که به جای یک اداره مرکزی که همه تصمیم ها را می گیرد، تصمیم گیری توسط کاربرانی گرفته می شود که دارای توکن های حاکمیتی هستند که می توان با مشارکت در نگهداری این برنامه های غیرمتمرکز یا با خرید، آن ها را به دست آورد.
در یک شرکت سنتی، سهامداران در مورد تغییرات در کسب و کار رای می دهند که اجرای آن بر عهده مدیر عامل است. در یک DAO، دارندگان توکن می توانند در صورت تایید تغییرات، در مورد تغییرات پیشنهادی که فوراً از طریق یک قرارداد هوشمند در کد DAO پیاده سازی می شوند، رأی دهند. از آنجایی که DAO ها دموکراتیک هستند، همه به کد منبع DAO دسترسی دارند.
در واقع، web3 جایگزین WEB2 نخواهد شد، حداقل نه در آینده قابل پیش بینی. نوروث می‌گوید: “من فکر نمی‌کنم که web3 مجبور باشد جایگزین همه چیز در WEB2 باشد و اغلب اوقات، به موازات وب 2 اجرا می شود. وب 3 فقط به معنای گزینه های بیشتر برای کاربران است. اگر می خواهید از فیسبوک استفاده کنید، از فیسبوک استفاده کنید. اگر می خواهید از یک سیستم غیرمتمرکز استفاده کنید که برای مشارکت به شما پاداش می دهد، می توانید این کار را انجام دهید.”
WEB3 چه تفاوتی با اشکال قبلی وب دارد؟
برای درک بهتر وب 3، بهتر است ابتدا بفهمیم که ریشه آن از کجاست؟
در طول سال های اولیه از راه اندازی جهانی وب که اکنون WEB1 نامیده می شود، اکثر وب سایت ها، فقط صفحاتی خواندنی در وب بودند. به این معنی که صفحات امکان هیچگونه تعاملی را با کاربران نداشتند و فقط می شد آن ها را خواند، به عبارت دیگر، کاربران فقط مصرف کننده بودند.
مشکل اولین نسخه ارائه شده وب این بود که برای ایجاد یک صفحه نیاز به دانش فنی قابل توجهی بود.
وب 2 که در حال حاضر از آن استفاده می کنیم، علاوه بر قابلیت خواندن، قابلیت “نوشتن” را نیز برای کاربران اضافه کرد. در این نسل از وب، امکان ایجاد تعامل میان وب و کاربران بوجود آمد و در ادامه آن، شبکه های اجتماعی نیز توسعه پیدا کردند و تولید محتوا را برای افرادی که دانش فنی در وب 1 را نداشتند، آسان کرد.
در حالی که این پلتفرم امکان تولید محتوا را برای کاربران عادی فراهم کرده است، همچنین از داده های به دست آمده از کاربران استفاده می کند تا بفهمد به دنبال چه چیزی هستند. شرکت ها از طریق فروش این داده ها به تبلیغ کنندگان، کسب درآمد می کنند. در نسخه وب2 کاربران فقط مصرف کننده نیستند، بلکه محصول هم هستند.
نوروث می گوید: “اینترنت برای مدت زیادی در حال رشد بوده است، اما در واقع وب در حال مرگ است. او می گوید: محتواها در پلتفرم های متمرکز از یکدیگر جدا و ایزوله هستند که این کار باعث از بین رفتن تدریجی وب می شود.”
“پلتفرم های متمرکز از اینترنت استفاده می کنند اما وب محسوب نمی شوند. وب نوعی اکوسیستم باز است.”
انتقادات وارد شده به WEB3
یکی از انتقادات اصلی وارد شده به وب 3 توسط جک دورسی، مدیر عامل سابق توئیتر در دسامبر 2021 مطرح شد: این است که همه کاربران واقعا مالک web3 نمی شوند.
از آنجایی که توکن های حاکمیت را می توان خرید و فروش کرد، هیچ چیز مانع از خرید توکن های موجود در یک پلتفرم خاص نمی شود و این کار باعث می شود تا آن پلتفرم قدرت تصمیم گیری زیادی داشته باشد. تحت این شرایط، web3 فقط برای مشارکت کسانی که توانایی مالی بالایی دارند مناسب است.
روش اعتبار سنجی web3 باعث ایجاد نابرابری با اثبات سهام می شود (PoS). چندلر سانگ، مدیر اجرایی Ankr می گوید که اکثر پلتفرم های وب 3 که در حال حاضر ساخته می شوند بر اساس الگوریتم اثبات سهام که روشی برای حفظ امنیت شبکه های بلاکچین و جایگزینی برای اثبات کار (استخراج) است، می باشند. این روش بسیار کارآمدتر از روش اثبات کار است.
اثبات سهام به سرمایه گذاران، سهام رمز ارزی می دهد که به عنوان ضمانت در هنگام به روزرسانی اطلاعات جدید در بلاک چین قرار دارند. هرچه کریپتوهای بیشتری را به اشتراک بگذارید، شانس بیشتری برای به روزرسانی بلاکچین و کسب ارز بیشتر به عنوان پاداش خواهید داشت. به این معنی است که سرمایه گذارانی که بیشترین پول را دارند، ثروتمندتر می شوند.
توجه: در حال حاضر صدها رمز ارز وجود دارند که با استفاده از الگوریتم اثبات سهام کار می کنند که بزرگترین آن ها سولانا است. انتظار می رود اتریوم نیز در تابستان 2022 کاملا از اثبات کار به اثبات سهام مهاجرت کند.
مشکل دیگری که وب 3 ایجاد می کند این است که کدهای منبع DAO به صورت عمومی در دسترس هستند، که اگر هکرها بتوانند از نقاط ضعف کد سوء استفاده کنند، آن ها را مستعد حملات سایبری می کند. در سال 2016، یک صندوق سرمایه گذاری غیرمتمرکز به نام TheDAO هک شد. 3.64 میلیون اتریوم، 5 درصد از کل اتریوم در آن زمان به سرقت رفت، که باعث شد اتریوم به اتریوم و اتریوم کلاسیک تقسیم شود.
در واقع، تامین مالی غیرمتمرکز یک هدف رایج برای کلاهبرداران است. طبق گزارش Chainalysis، حدود 14 میلیارد دلار در سال 2021 به آدرس های غیرقانونی منتقل شده که بالاترین رقم تاریخ و 79 درصد بیشتر از 7.8 میلیارد دلار در سال گذشته است.
نتیجه گیری
چه بخواهیم قبول کنیم و چه نکنیم، آینده اینترنت، از آن وب 3 خواهد بود. همانطور که به تدریج وب 1 جای خود را به وب 2 داده است، انتظار می رود که وب 3 نیز به زودی جایگزین وب 2 شود. ما امروزه پلتفرم های مختلفی را می بینیم که بر اساس این استاندارد کار می کنند. شرکت های بزرگی مانند شرکت متا (فیسبوک سابق) در حال کار روی پروژه های مرتبط با Web3 هستند و این حوزه فناوری، روز به روز در حال گسترش می باشد.
