آپاچی (Apache) یک وب سرور HTTP و یک برنامه رایگان و متن باز است که به کاربران اجازه می‌دهد وب سایت های خود را با استفاده از افزونه‌ها و ماژول های متنوع و مورد نظرشان شخصی سازی کنند. کاربران این نرم افزار، صاحبان وب سایت‌ها، توسعه دهندگان و حتی ارائه دهندگان هاست هستند.
اولین نسخه این وب سرور در سال 1995 منتشر شد. Apache یکی از قدیمی ترین و قابل اعتمادترین نرم افزارهای وب سرور است که بنیاد نرم افزار آپاچی از آن نگهداری می‌کند. طبق آمار سایت w3techs.com، حدود 33 درصد از وب‌سایت‌ها از آپاچی به عنوان وب سرور استفاده می کنند.
وب سرور آپاچی چه وظایفی دارد و چطور کار می‌کند؟
برای آنکه بدانیم وب سرور آپاچی چطور کار می کند، ابتدا باید بدانیم که یک وب سرور چه وظایفی دارد. وظیفه یک وب سرور، سرویس دهی به وب‌سایت ها در اینترنت است. وب سرور ابزاری است که به عنوان یک واسط، ارتباط بین سرور و مرورگر بازدیدکنندگان وب‌سایت (مثل فایرفاکس، گوگل کروم، سافاری و غیره) را برقرار می‌کند. بزرگ ترین چالش یک وب سرور این است که به تعداد زیادی از کاربران مختلف وب که هر کدام صفحات مختلفی را درخواست می کنند، به صورت همزمان خدمت رسانی کند.
وب سرور فایل هایی را که به زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف مانند PHP و Python و Java و غیره نوشته می‌شوند، پردازش می کند و آنها را به فایل های HTML ثابت تبدیل می‌کند و در نهایت به صورت صفحات وب در مرورگر به کاربران نشان می‌دهد.
آپاچی یک سرور فیزیکی نیست، بلکه نرم‌افزاری است که روی سرور HTTP اجرا می شود و با هر سیستم عاملی، از ویندوز گرفته تا یونیکس سازگار است. به لطف زیرساخت منبع باز خود، کاملاً قابل تنظیم است و به توسعه دهندگان وب و کاربران اجازه می دهد که کد منبع آن را متناسب با نوع وب سایت مورد نظرشان تطبیق دهند.
سرور آپاچی با ماژول‌های متنوع خود به مدیران سرور اجازه می‌دهد تا عملکردهای اضافی را روشن و خاموش کنند. برخی از این ماژول‌ها عبارت‌اند از: ماژول هایی برای امنیت، حافظه پنهان، بازنویسی URL، احراز هویت رمز عبور و سایر ویژگی ها. همچنین برای پیکربندی آپاچی، باید به فایل htaccess. دسترسی داشته باشید.
به طور خلاصه، وب سرور آپاچی وظایف زیر را انجام می‌دهد:
- درخواست کاربر را برای دسترسی به یک صفحه وب دریافت می‌کند.
- چند بررسی امنیتی روی درخواست HTTP کاربر انجام می‌دهد و او را به صفحه وب منتقل می‌کند.
- ممکن است از سرور بخواهد که ماژول‌های اضافی را در حین تولید سند برای ارائه به کاربر اجرا کند.
- سپس سندی را که درخواست کرده‌اید به شما ارائه می‌کند.
وب سرور آپاچی چه مزایا و معایبی دارد؟
وب سرور آپاچی سریع، قابل اعتماد و بسیار امن است و با استفاده از آن به راحتی می توانید محیط ها را سفارشی کنید. این موضوع باعث می شود که این وب سرورها به انتخابی متداول برای بهترین شرکت های دنیا تبدیل شوند. اما آپاچی نیز بدون ایراد نیست و در کنار مزایای خود، معایبی هم دارد که در این بخش به معرفی تعدادی از آنها می پردازیم.
مزایا وب سرور آپاچی
- نرم‌افزاری قابل اعتماد و پایدار است.
- حتی برای استفاده تجاری، منبع باز و رایگان است.
- پچ های امنیتی آن دائماً به روز می شوند.
- به دلیل ساختار مبتنی بر ماژول انعطاف پذیر است.
- کاربری آسانی برای پیکربندی دارد.
- کراس پلتفرم است. (بر روی سرورهای یونیکس و ویندوز کار می کند).
- قابلیت تحویل بهینه برای فایل های استاتیک دارد.
- با هر زبان برنامه نویسی (PHP، Python و غیره) سازگار است.
- با سایت های وردپرس کار می‌کند.
- جامعه بزرگی از افراد، کاربران این وب سرور هستند.
- پشتیبانی آسان در صورت بروز هر مشکلی دارد.
معایب وب سرور آپاچی
- عملکرد آن در وب سایت های بسیار پر ترافیک، با مشکل روبه‌رو می شود.
- وجود تعداد بالای گزینه های پیکربندی، می‌تواند منجر به آسیب پذیری های امنیتی شود.
کدام وب سرورها رقبای سرور آپاچی هستند؟
علاوه بر آپاچی که یکی از پرکاربردترین وب سرورهاست، وب سرورهای محبوب دیگری نیز وجود دارد که هر کدام برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند.
وب سرور Apache در مقابل وب سرور NGINX
وب سرور Nginx که به صورت Engine-X خوانده می شود، یک برنامه رایگان و متن باز است که در سال 2004 منتشر شد و در مقایسه با آپاچی، این وب سروری جدیدتر است.
Nginx برای حل مسئله ده هزار کانکشن یا مشکل c10k ایجاد شد. این مشکل محدودیتی است که بسیاری از سرورها با آن روبه‌رو هستند. مشکل c10k زمانی ایجاد می شود که وب سروری که از رشته ها برای رسیدگی به درخواست کاربران استفاده می کند، نمی تواند بیش از 10 هزار اتصال را به طور همزمان مدیریت کند. از آنجایی که ساختار آپاچی مبتنی بر رشته است، ممکن است برای صاحبان وب سایت های پربازدیدی که از آپاچی استفاده می کنند مشکلات عملکردی ایجاد کند.
Nginx یکی از موفق‌ترین وب سرورهایی است که مشکل c10k را برطرف می‌کند. این وب سرور، به دلیل معماری رویداد محور خود، برای هر درخواست، فرایند جدیدی ایجاد نمی کند. در عوض، هر درخواست ورودی را در یک رشته مدیریت می کند. این فرایند اصلی (master process) چندین فرایند کارگر (worker processes) را مدیریت می کند و در اصل، این فراین های کارگر هستند که پردازش واقعی درخواست ها را انجام می دهند. مدل مبتنی بر رویداد Nginx درخواست های کاربر را میان فرایندهای کارگر، به روشی کارآمد توزیع می کند که منجر به مقیاس پذیری بسیار بهتر می‌شود.
اگر قصد مدیریت یک وب سایت پربازدید را دارید، Nginx به خاطر استفاده از حداقل منابع، یک انتخاب عالی است. بسیاری از وب سایت هایی که بازدید بالایی دارند، مانند Netflix، Hulu، Pinterest و Airbnb، از وب سرور Nginx استفاده می کنند. اما همچنان استفاده از وب سرور آپاچی به دلیل پیکربندی آسان، تعداد زیاد ماژول و محیط کاربری مناسب، برای کسب وکارهای کوچک تا متوسط مزیت بیشتری دارد.
وب سرور Apache در مقابل وب سرور Tomcat
تامکت (Tomcat) یک وب سرور محبوب است که بنیاد نرم افزار Apache نیز در توسعه آن نقش داشته و به همین دلیل نام رسمی آن Apache Tomcat است. تامکت نیز مشابه آپاچی، یک سرور HTTP است. با این تفاوت که عملکرد اصلی آن، به جای وب سایت های ایستا، تقویت برنامه های جاوا است. تامکت، توانایی اجرای ویژگی های مختلف جاوا را مانند Java Servlet، JavaServer Pages (JSP)، Java EL و WebSocket دارد.
در حالی که آپاچی یک سرور HTTP چند کاره است که می توانید از ماژول های آن (mod_php، mod_python، mod_perl و غیره) در کنار انواع زبان های برنامه نویسی (PHP، Python، Perl و غیره) استفاده کنید؛ وب سرور Tomcat به صورت اختصاصی برای ارائه محتوای وب پویا که روی برنامه های جاوا اجرا می شود، طراحی شده است.
اگرچه وب سرور تامکت برای سرویس دهی به صفحات وب استاتیک نیز استفاده می شود، اما سرور آپاچی در این مورد کارایی بیشتری دارد. برای مثال، تامکت ماشین مجازی جاوا و دیگر کتابخانه های مرتبط با جاوا را که در اکثر وب سایت ها به آن نیاز ندارید، از قبل بارگیری می کند.
یکی دیگر از ویژگی های Tomcat این است که در مقایسه با سایر وب سرورها قابلیت های تنظیم کمتری دارد. به عنوان مثال، برای اجرای وردپرس، بهترین انتخاب یک سرور HTTP چند کاره مانند Apache یا NGINX است.
سخن آخر
در چند دهه گذشته، آپاچی ثابت کرده است که یکی از عناصر اصلی در میان شرکت های ارائه دهنده وب سرور است. آپاچی که همچنان یکی از محبوبترین وبسرورها است، به شما اجازه می دهد تا بدون دردسر، یک وب سایت ایمن اجرا کنید. این وب سرور رایگان و منبع باز، انتخاب اول افراد و مشاغلی است که در ابعاد کوچکتر قصد دارند به فضای آنلاین وارد شوند و یک وب سایت ایجاد کنند.
شما می توانید به راحتی و بدون هیچ گونه سفارشی سازی، یک وب سایت وردپرس را روی وب سرور آپاچی نصب کنید. علاوه بر این، سرور آپاچی با بسیاری از سیستم های مدیریت محتوا (مانند Joomla و Drupal و غیره)، فریم ورک های وب (مانند Django و Laravel و غیره) و زبان های برنامه نویسی یکپارچه کار می کند. در نتیجه شما به راحتی می توانید آپاچی را برای انواع پلتفرم های میزبانی وب، مانند سرورهای VPS یا میزبانی اشتراکی انتخاب کنید.
