گرافانا (Grafana) چیست؟ آشنایی با ویژگی ها، مزایا و کاربرد ها

امروزه در دنیای فناوری اطلاعات، ابزارهای مانیتورینگ سرور، جزء لاینفک به شمار می‌روند که بدون آن‌ها، شاید بسیاری از امور، پیش نرود. ابزارها یا نرم‌افزارهای مانیتورینگ بسیاری در چند سال اخیر مورد استفاده قرار گرفته اند و شاید بتوان از بین تمامی آن‌ها، گرافانا (Grafana) را یک سر و گردن از بقیه، بالاتر دانست.

گرچه، ماهیت گرافانا اندکی با سایر نرم‌افزاهای مانیتورینگ متفاوت است؛ چراکه این ابزار، بیشتر برای بصری‌سازی یا همان visualize کردن داده‌ها و متریک‌ها به کار می‌رود. از همین رو نصب و راه اندازی گرافانا، بسیار پرطرفدار است و متخصصان بسیاری، نسبت به آن توجه خاصی دارند. در ادامه‌ی مقاله، قابلیت‌ها و ویژگی‌های گرافانا را در کنار هم بررسی خواهیم کرد و به نصب و راه اندازی سرور مانیتورینگ گرافانا خواهیم پرداخت؛ پس تا پایان همراه ما باشید.

گرافانا چیست؟

Grafana یک برنامه وب چند پلتفرمی تجسم داده تعاملی منبع باز است که توسط Grafana Labs توسعه یافته است و به کاربران اجازه می دهد تا داده های خود را از طریق نمودارهایی که در یک داشبورد (یا چندین داشبورد) یکپارچه شده اند بررسی، تجزیه و تحلیل و تفسیر کنند. به علاوه می توان گفت Grafana علاوه بر تحلیل داده ها برای نظارت بر عملکرد برنامه ها نیز استفاده می شود.

Grafana به پایگاه داده ها متصل می شود و قابلیت یکپارچه سازی با پایگاه داده هایی مانند Graphite، Prometheus، Influx DB، ElasticSearch، MySQL، PostgreSQL و … را دارد. همانطور که گفته شد توسط این ابزار می توانیم داده ها را در یک دوره زمانی مشخص، مطالعه، تجزیه و تحلیل و بررسی کنیم که به آن تجزیه و تحلیل سری های زمانی می می گویند.

نتایج این پلتفرم به شما کمک می کند رفتار کاربر و اپلیکیشن، تعداد دفعات بروز خطا و نوع خطا قابل ردیابی، بررسی و تحلیل باشد. این پلتفرم از چنان محبوبیتی برخوردار است که امروزه شرکت های بزرگی مانند PayPal، eBay، Intel و غیره از آن بسیار استفاده می کنند.

همچنین همانطور که پیشتر گفتیم گرافانا یک پلتفرم متن باز است که متن باز بودن آن به ما این امکان را می دهد که برای ارتباط با پایگاه داده های مختلف بتوانیم پلاگین نویسی کنیم.

آشنایی با داشبورد گرافانا

داشبورد گرافانا داده‌ها را از پایگاه داده های متصل، مانند Graphite، Prometheus، Influx DB، ElasticSearch، MySQL، PostgreSQL و … دریافت می کند. اما این پلتفرم از تمام پایگاه داده ها پشتیبانی نمی کند، ولی داشبوردهای این پلتفرم شامل نقشه‌های جغرافیایی، نقشه‌های حرارتی، هیستوگرام‌ها، انواع چارت ها و نمودارهایی است که معمولاً برای تجزیه و تحلیل استفاده می شود و شامل چندین پنل مجزای مختلف در شبکه است، که هر پنل نیز عملکرد متفاوتی دارد.
داشبوردهای Grafana سطح جدیدی از معنی را به داده های جمع آوری شده از منابع مختلف می دهد و به شما امکان اشتراک گذاری آن ها با سایر اعضای تیمتان را می دهد. در نتیجه با این داده های جمع آوری شده توسط این ابزار، امکان یافتن دلیل و ریشه یک مشکل یا رفتار غیر منتظره در سیستم در سریع‌ترین زمان ممکن وجود خواهد داشت.

ویژگی های کلیدی گرافانا

1. به کمک گرافانا داده های خود را به هر طریقی که می خواهید با استفاده از هیستوگرام، نمودار، نقشه جغرافیایی، نقشه حرارتی و غیره به تصویر بکشید و تحلیل کنید.
2. این پلتفرم از طیف گسترده ای از کانال های اعلان، از جمله ایمیل، تلگرام، Slack، PagerDuty و غیره پشتیبانی داخلی دارد و به کاربران اجازه می دهد تا هشدارهایی را تنظیم کنند تا از رفتارهای غیر عادی سیستم مطلع شوند. بنایراین با قابلیت شخصی‌سازی گرافانا، شما می‌توانید هشدار ها و اطلاعات را در یک کانال تلگرام دریافت و با دیگر کاربران نیز، به راحتی به اشتراک بگذارید.
3. Grafana به کاربران این امکان را می دهد که یادداشت هایی را مستقیماً روی نمودارها بگذارند.
4. گرافانا از پایگاه داده های زیادی پشتیبانی می کند.
5. این پلتفرم همچنین از Influx DB, Prometheus, ElasticSearch, CloudWatch و توابعی چون add، filter ، avg،min،max برای جمع آوری داده پشتیبانی می کند.

مزایای استفاده از گرافانا

سرور گرافانا همانطور که گفته شد ویژگی ها و مزایای بسیاری دارد و می‌تواند قابلیت‌های فراوانی را برای کاربران به ارمغان بیاورد. قابلیت‌هایی مثل پشتیبانی از پایگاه داده های گوناگون، تنظیم هشدار یا همان Alert، و از همه مهم‌تر اینکه، به صورت متن باز است و می‌تواند شخصی‌سازی شود.

با نصب و راه اندازی گرافانا، همانطور که گفتیم، امکانات و قابلیت‌های بسیاری را در اختیار خواهید داشت. به کمک این ابزار، می‌توانید داده‌ها و اطلاعات موجود بر روی تمامی سیستم‌های یک مرکز را جمع‌آوری کرده، آن‌ها را به صورت کاملا بصری و به شکل نمودار، مشاهده کنید. این نرم افزار به خصوص برای سرورها و مراکز بزرگ، بسیار کارآمد است؛ حتی می‌توان آن را به خوبی بر روی مانیتورهای بزرگ نیز به صورت کاملا حرفه‌ای، به کار برد.

سرور گرافانا این امکان را به شما می‌دهد که داده‌های داشبورد را به صورت مداوم به‌روزرسانی کنید (هر 5 ثانیه، 10 ثانیه، هر 30 ثانیه و…) و یا اینکه پیام‌های دریافتی از سیستم‌های مختلف را با پارامترهای مختلف، فیلتر نمایید. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از گرافانا به عنوان سرور مانیتورینگ، این است که امکان ادغام گرافانا با پرومتئوس (Prometheus) و زبیکس (Zabbix) وجوددارد و می توان آن ها را همسان‌سازی کرد و داده‌های تهیه شده توسط این دو را نیز به کمک گرافانا، بصری‌سازی نمود و به بهترین شکل، مشاهده کرد.

کاربرد های گرافانا

سرور مانیتورینگ گرافانا کاربرد های گسترده ای دارد از جمله:

1. مانیتورینگ سرور لینوکس
2. مانیتورینگ ویندوز سرور و اکتیو دایرکتوری
3. مانیتورینگ تجهیزات شبکه snmp
4. مانیتورینگ سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن
5. مانیتورینگ آپ تایم سایت و سرور
6. گیمینگ
7. IoT
9. FinTech و تجارت الکترونیک و غیره

1. مانیتورینگ منابع سرور لینوکس

از جمله بهترین ابزارها برای مانیتورینگ سرور لینوکس، می‌توان سه ابزار را نام برد، Zabbix، Prometheus و از همه مهم‌تر، همان گرافانا که موضوع اصلی این گفتار، به آن اختصاص دارد. به کمک گرافانا و البته در کنار آن دو ابزار ذکر شده، به راحتی می‌توانید تمامی اطلاعات و داده‌های موجود در تمامی سرورهای لینوکس خود را بر روی سرور گرافانا جمع‌آوری کرده و در نهایت به صورت کاملا قابل فهمی، بصری‌سازی کرده و به صورت نمودارهای مختلف، مشاهده نمایید.
با نصب و راه اندازی گرافانا بر روی لینوکیس، می‌توانید از تمامی قابلیت‌های نام‌برده در بخش‌های پیشین، استفاده کرده، سیستم‌ها را به راحتی کنترل کنید و از بروز اتفاقات غیر مترقبه، جلوگیری نمایید.

2. مانیتورینگ ویندوز سرور و اکتیو دایرکتوری

اکتیو دایرکتوری، در اصل یکی از سرویس‌های دایرکتوری مایکروسافت است که روی ویندوز سرور نصب و اجرا می‌شود. برای مانیتورینگ این سرور نیز می‌توان از سرور گرافانا کمک گرفت. یکی از کاربردهای اکتیور دایرکتوری ویندوز، آن است که ادمین‌ها را قادر می‌سازد تا مجوزهای مختلف را مدیریت کرده و اجازه دسترسی به شبکه‌های مختلف را صادر کنند.

به طور مثال، دسترسی به یوزرهای موجود در شبکه، و یا دسترسی‌هایی که به این این یوزرها داده می‌شود، همگی در اکتیو دایرکتوری جمع‌آوری می‌گردد. حال با نصب و راه اندازی گرافانا بر روی این اکتیو دایرکتوری، می‌توان تمامی این اطلاعات و داده‌های جمع‌آوری را شده به صورت نمودارهای آماری مختلف، مشاهده کرد.

3. مانیتورینگ تجهیزات شبکه snmp

شبکه snmp در حقیقت یک پروتکل مبتنی بر آی پی است و یکی از کارآمدترین فناوری‌های مانیتورینگ شبکه به شمار می‌رود. جالب اینجاست که ابزار سرور مانیتورینگ گرافانا را می‌توان با این شبکه ادغام کرد و اطلاعات موجود را بصری‌سازی نمود. Snmp به این صورت کار می‌کند که اطلاعات مربوط به managed objects را دریافت کرده، و سپس همین اطلاعات را به master agent منتقل می‌کند.

با استفاده از پروتکل snmp و سرور گرافانا، می‌توان تمامی این داده‌های موجود را به سهولت بالا کنترل کرد و البته به صورت بصری و با نمودارهای گرافانا، به بهترین شیوه مدیریت نمود؛ از همین روی، نصب و راه اندازی گرافانا در کنار شبکه‌ی snmp، محبوبیت بسیاری دارد.

4. مانیتورینگ سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن

بیگ بلو باتن، یک سیستم آموزش مجازی است که بیشتر از هر چیزی، برای برقراری ویدئو کنفرانس از آن استفاده می‌شود. کلاس‌های آنلاین دانشگاه و مدارس به راحتی بر روی این بستر قابل اجرا هستند. هر چیزی که برای یک کلاس آنلاین مورد نیاز است، بیگ بلو باتن آن را فراهم کرده و هر چیزی که برای سرور مانیتورینگ این بستر مورد نیاز است، به لطف گرافانا فراهم شده است.

با نصب و راه اندازی گرافانا و استفاده از آن در کنار سیستم آموزش مجازی بیگ بلو باتن، می‌توانید تمامی اطلاعات و داده‌های مربوط به کلاس‌های آنلاین را جمع‌آوری کرده و به صورت نمودارهای مختلف، به صورت بصری مشاهده نمایید.

5. مانیتورینگ آپ تایم سایت و سرور

هر وبسایت موجود در بستر نت، مفهومی به نام آپ تایم دارد. آپ تایم، به معنای مدت زمانی است که وبسایت و یا سرور شما، در حال کار کردن بوده و به طول دوره‌ای گفته می‌شود که در دسترس کاربر و مشتری است.

همانطور که در بخش‌های ابتدایی به آن اشاره کردیم، یکی از مهم‌ترین وظایف ابزارهای سرور مانیتورینگ، نمایش مدت زمان آپ تایم و جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مربوط به آن است. بنابراین طبیعی است که شما می‌توانید به کمک این ابزارها، درست مثل استفاده از سرور گرافانا، تمامی این داده‌ها را به صورت بصری مشاهده نمایید. همچنین شما قادر خواهید بود در صورت قطعی سرور آلارم دریافت کنید. 

خدمات نصب و پیاده سازی سرور گرافانا با زمین هاست

تیم زمین‌هاست با تجربه کافی، خدماتی چون نصب ایجنت مانیتورینگ و پیاده‌سازی دیتابیس، نصب و پیاده‌سازی گرافانا را به کاربران ارائه می دهد تا بتوانید به راحتی از ویژگی ها و مزایای این پلتفرم بهره مند شوید.