مانیتورینگ سرور چیست؟

معانی مختلفی برای مانیتورینگ سرور یا نظارت بر سرور وجود دارد اما به بیان ساده، منظور ردیابی، اندازه گیری یا مشاهده سیستماتیک عملیات های موجود بر روی سرور است. هر نوع فعالیتی که در سرور در حال انجام باشد، بررسی می شود. هدف از این کار، استفاده از داده های جمع آوری شده برای بررسی سلامت و وضعیت سرور و اطمینان پیدا کردن از عملکرد مطلوب آن است.

مانیتورینگ در انواع سرورها

سرورها محیط اصلی و ضروری برای فعالیت های IT هستند. سرورها منابع و عملکردهای سخت افزاری را برای سایر سیستم ها و برنامه ها فراهم می کنند. به عبارت دیگر، سرور یک برنامه یا دستگاه کامپیوتری است که خدماتی را به کاربر برنامه کامپیوتری دیگری ارائه می دهد.

چندین نوع سرور وجود دارد. براساس هدف و کاربردشان به عنوان سرور پایگاه داده، سرورهای وب، سرورهای ایمیل، سرور برنامه های کاربردی یا سرور فایل، دسته بندی می شوند.

برهمین اساس فرآیند مانیتورینگ سرور در هر کدام متفاوت است. هر سیستم به داده های متفاوتی نیاز دارد که ممکن است برای ارزیابی فایل های گزارش، گزارش های رویداد و شناسایی مشکلات عملکردی استفاده شوند.

چرا به ابزارهای مانیتورینگ سرور نیاز است؟

انجام مانیتورینگ سرور به صورت دستی بسیار وحشتناک است، زیرا به زمان و منابع زیادی برای این کار نیاز دارد. همچنین به دلیل وجود خطای انسانی ممکن است به صورت دقیق انجام نشود و زمان رسیدن به پاسخ به تاخیر بیافتد.

به همین دلیل مدیران سرور، به ابزارهای نظارت بر سرور نیاز دارند تا این کار پیچیده را برای آن ها انجام دهند و اطلاعات دقیق تری از عملکرد سرور به دست آورند.

وقتی سرورها خراب می شوند چه اتفاقی می افتد؟

سرورها برنامه ها و عملکردهای مختلفی را به عنوان زیر ساخت IT فراهم می کنند و اغلب وظایف حیاتی را بر عهده دارند. زمانی که سرور خراب شود، عملکردها به خوبی اجرا نمی شوند، در نتیجه برای شرکت مشکلاتی را ایجاد می کند. در زیر به چند مورد از این مشکلات اشاره شده است:

1. یک سرور کند یا خراب به سرعت کل زیرساخت فناوری اطلاعات را تحت تأثیر قرار می دهد

یکی از دلایل اهمیت فوق العاده سرورها این است که اگر سیستمی خراب شود، سیستم های دیگر هم تحت تاثیر عملکرد سوء آن قرار می گیرند.

2. یک سرور ناکارآمد باعث نارضایتی کارمندان و مشتریان می شود

زمانی که یک سرور با حداکثر ظرفیت خود کار نکند، برنامه ها هم به طور معمول اجرا نمی شوند. این اتفاق ارتباط کاربر را مختل می کند و باعث نارضایتی کارکنان و مشتریان می شود. در نتیجه مشتریان ممکن است به سرورهای رقیب مهاجرت کنند.

3. وقتی سرورها از کار بیافتند، شرکت ها ضرر می کنند

وقتی کارمندان نتوانند وظایف خود را انجام دهند و مشتریان نتوانند سفارشات خود را تکمیل کنند، شرکت ها درآمد خود را از دست می دهند.

چرا مانیتورینگ سرور مهم است؟

مانیتورینگ سرور به اطمینان یافتن از عملکرد صحیح انواع سرورها کمک می کند و یک سری مزایایی را ارائه می دهد، مانند:

1. نظارت بر سرور به شما کمک می کند تا سرورها را در لحظه ارزیابی کنید

ابزارهای نظارت بر عملکرد سرور به شما اجازه می دهند تا در هر لحظه، سلامت عملکرد سرور خود را بررسی کنید. به این ترتیب می توانید اقدامات لازم برای نگهداری و حفظ کارکرد سرور را با استفاده از بهترین پارامترها انجام دهید.

2. ابزار مانیتورینگ سرور به شناسایی مشکلات کمک می کند

هر عملکرد خارج از دستوری، نشانه یک مشکل در سرور است. یک ابزار مانیتورینگ سرور خوب کمک می کند تا مشکلات را شناسایی کنید و قبل از حادتر شدن مشکلات، آن ها را حل کنید.

3. امکان انجام فرآیند نظارت به صورت اتومات و بدون خطا

خودکارسازی فرآیندهای نظارت کمک می کند تا وظایف وقت گیر به خوبی انجام شوند و مدیران سرور مجبور نباشند به صورت دستی بررسی ها را انجام دهند، در نتیجه خطای انسانی هم کاهش پیدا می کند.

4. مانیتورینگ سرور به مدیریت امنیت سرور کمک می کند

همانطور که در بالاتر توضیح دادیم، مهم نیست چه نوع وب سروری دارید، حفظ و نگهداری آن برای جلوگیری از هرگونه خطا و ضرر، اهمیت بسیاری دارد. از همین رو، حفظ امنیت سرور با نظارت مداوم، جزو عملکردهای مهم مانیتورینگ است.

5. ابزار مانیتورینگ سرور باعث بهبود منابع می شوند

ابزار مانیتورینگ باعث بهینه سازی منابع می شوند، یعنی باعث می شوند که افراد به جای تمرکز بر روی تجزیه و تحلیل سرور، وقت خود را بر روی کارها مفیدتر بگذارند و بازدهی کارشان بیشتر شود.

6. ابزار مناسب مانیتورینگ باعث بهبود تجربه کاربری می شود

زمانی که سرور به خوبی کار کند، کارمندان شرکت مربوطه و مشتریان آن ها نیز رضایت بالایی از کار و خدمات خود دارند.

مانیتورینگ سرور چگونه کار می کند؟

برای اطمینان از عملکرد درست، ابزارهای مانیتورینگ باید با هدف سرور سازگار باشند. بسته به نوع سرور، داده هایی مانند استفاده از CPU، دیسک، حافظه، ذخیره سازی اطلاعات، اتصال سرورهای شبکه و سایر اطلاعات اضافی درمورد برنامه های سرور جمع آوری می شود.

برای مثال، در یک سرور فایل، اطلاعات جمع آوری شده با سرور وب متفاوت است. علاوه بر این ابزار مانیتورینگ بسته به فیزیکی یا مجازی بودن سرور نیز با یکدیگر تفاوت دارد.

وقتی نرم افزار مانیتورینگ سرور خطایی را تشخیص می دهد چه اتفاقی می افتد؟

ابزار نظارت در صورت بروز خطا، باید به سرعت آن را به مدیر سرور اطلاع دهد، تا فورا بتواند مشکل را حل کند.

با استفاده از ابزارهای مانیتورینگ می توان مشکلاتی که ممکن است در آینده رخ دهد را هم پیش بینی کنید. برای مثال با توجه به حجم ذخیره سازی اطلاعات به شما هشدار می دهد که ممکن است ظرفیت سرور جوابگوی این حجم از اطلاعات در آینده نباشد.

مدیریت سرور چیست؟

نظارت بر سرور، به عنوان بخشی از مدیریت سرور در نظر گرفته می شود. اما به طور کلی، مدیریت سرور شامل انجام فعالیت های منظم مانند بروز رسانی، بررسی های امنیتی، نصب دستگاه های جدید و اصلاح و رفع مشکلات است.

همچنین تهیه منابع کافی برای نیازهای روزانه بخش دیگری از مدیریت سرور است. به عنوان مثال، برنامه ریزی برای تقسیم بندی ظرفیت سرور.

چگونه مانیتورینگ سرور مدیریت سرور را سادهتر می کند؟

به غیر از نصب و راه اندازی سیستم های جدید بر روی سرور، ابزار مانیتورینگ می توانند تمام وظایف مدیریت سرور را انجام دهند.

مانیتورینگ علاوه بر نظارت بر سلامت و عملکرد سیستم ها و شناسایی مشکلات، می تواند اطلاعاتی در مورد سخت افزار سرور و نرم افزارهای نصب شده در آن بسته به میزان در دسترس بودن شان ارائه دهد. همچنین این امکان را هم فراهم می کند تا از زمان بروز رسانی ها و یا نصب نشدن آن ها بر روی سیستم مطلع شوید.

انواع سیستم های نظارتی

مانند هر نرم افزار دیگری، سیستم های مانیتورینگ انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

On-premises (در محل)

این شیوه مانیتورینگ سرور به عنوان یک دستگاه سخت افزاری به سرورهای شبکه متصل می شود. یکی از مزیت های این سیستم، ذخیره اطلاعات در محل است.

Cloud-based (سیستم های ابری)

بر خلاف سیستم قبلی (در محل)، ابزارهای نظارت بر سرور از طریق یک سرویس ارائه دهنده ابری در دسترس هستند. در این شیوه هیچ نرم افزاری روی زیرساخت های شرکت نصب نمی شود و فرآیند نصب و راه اندازی نسبتا سریع است. یکی از معایب این سیستم، هزینه بالای انتقال داده ها به فضای ابری است.

برنامه های موبایل

به طور کلی، سیستم های نظارتی از طریق نرم افزارهای موبایل ارائه نمی شوند. اما سازندگان ابزارهای مانیتورینگ به کاربران خود اجازه دسترسی به داشبورد حساب و بررسی داده های نظارتی را از طریق یک برنامه موبایل ارائه می دهند. هرچند عملکرد کمتری نسبت به نسخه دسکتاپ دارند.

بهترین روش برای نظارت بر سرور چیست؟

نظارت بر سرور به هدف شما بستگی دارد. اما به طور کلی برخی نکات هستند که باید مورد توجه قرار دهید:

1. مقایسه درست داده ها

بدون داشتن یک معیار مشخص برای مقایسه، به سختی می توان تشخیص داد که آیا رفتار سرور غیرعادی است یا نه. به همین دلیل، باید همیشه داده ها را به گونه ای جمع آوری و بررسی کرد که بتوان مشکلات سرور را از طریق مقایسه آن ها با یکدیگر پیدا کرد.

برای مثال، درگیر کردن حجم زیادی از CPU در زمان بروز رسانی سیستم ها امری عادی است، اما اگر در زمانی خارج از این کار، CPU بیشتر از حد معمول درگیر شود، نشان دهنده یک مشکل در سرور است.

2. برنامه ریزی برای استفاده از ظرفیت سرور

مقایسه داده های به دست آمده از سرور، کمک می کند تا برنامه ریزی بهتری برای استفاده از فضای سرور داشت. برای مثال، می توان پیش بینی کرد که چگونه فضای ذخیره سازی در طول زمان با استفاده عادی، بیشتر می شود یا اینکه آیا CPU فعالیت درستی دارد یا نه. نظارت طولانی مدت بر روی سرورها به مدیران کمک می کند تا نیازهای اولیه سرور خود را به سرعت تامین کنند.

3. استفاده از هشدارهای دقیق

نظارت خوب زمانی معنی دارد که مدیران به سرعت هشدارهای لازم را در زمان نیاز دریافت کنند. هشدار باید به گونه ای باشد که فقط به شخص مسئول و در زمان درست اعلام شود. همچنین این اعلان باید از طریق راه های مختلف ارتباطی مانند ایمیل، تماس، پیامک یا چت اعلام شود.

4. مدیریت دارایی های سرور

مانیتورینگ همچنین باید فهرستی از تمام سخت افزارها و نرم افزارهای نصب شده بر روی سرور را ارائه دهد تا به سرعت بتوان علت مشکل در سرور را شناسایی کرد.

بهترین ابزار مانیتورینگ سرور چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟

پوشش گسترده

برای اینکه بتوان در حین نظارت، داده های مورد نیاز را دریافت کرد، ابزار باید بتواند آن ها را از سرور بازیابی کند. از همین رو ابزار مورد نظر باید از تمام سیستم عامل های رایج و سیستم های مجازی و فیزیکی پشتیبانی کند.

مدیریت هوشمند هشدارها

ابزار مانیتورینگ باید برای ارسال هشدارها قابل تنظیم باشد تا در صورت بروز خطا به سرعت به مدیران سرور خبر دهد.

تجزیه و تحلیل گسترده علت ها

عملکرد سرور شامل تعامل لایه سخت افزار، نرم افزار و برنامه هاست. یک ابزار نظارتی خوب، نه تنها مشکل را نشان می دهد، بلکه علت ایجاد آن را هم گزارش می دهد.

استفاده آسان

شاید بتوان گفت مهم ترین گزینه از ویژگی های یک ابزار، راحتی استفاده از آن است. باید این امکان را به شما بدهد تا تمام قسمت های یک سرور را در یک نگاه مشاهده کنید و سریعا مشکلات را شناسایی کنید.

پشتیبانی مناسب

پشتیبانی موضوع مهمی است، به خصوص در رده سازمانی. پس قبل از تهیه هر نوع ابزاری ابتدا مطمئن شوید که محصول یا خدمات مورد نظر در صورت بروز مشکل، پشتیبانی آن چگونه به شما کمک می کند و از مشکلاتی مانند از دست رفتن داده های مهم و امنیتی جلوگیری می کنند.

10 ابزار مانیتورینگ سرور

با توجه به همه توضیحاتی که درمورد مانیتورینگ سرور دادیم و همه مواردی که برای داشتن یک عملکرد خوب بررسی کردیم حالا باید بهترین ابزار را برای کار خود انتخاب کنیم. در ادامه 10 مورد از ابزارهای مانیتورینگ سرور را معرفی کرده ایم.

1- Grafana

ابزار مانیتورینگ گرافانا یکی از محبوب ترین ابزارهای نظارتی سرور است که به دلیل ماهیت گرافیکی آن، همیشه طرفداران خاص خود را دارد. این ابزار دارای امکانات بسیار زیادی می باشد که به شما کمک می کند تا در نظارت بر عملکرد سرور خود، دست باز تری داشته باشید. 

2- Sematext Monitoring

یک ابزار نظارتی برای سرورها و برنامه ها در محیط های ابری است. داشبوردی کاملا کاربردی دارد و گزارش کاملی از عملکرد سرور و برنامه ها به شما ارائه می دهد.

3- Prometheus (پرومتئوس)

پرومتئوس و گرافانا که در بالا معرفی شد، از شناخته شده ترین و محبوب ترین ابزارهای مانیتورینگ منبع باز (Open-source) هستند. می توانید با انجام پیکربندی دستی یک سیستم مانیتورینگ کامل را بر روی سرور راه اندازی کنید و اطلاعات جامعی از سرور خود داشته باشید.

4- SolarWinds Server & Application Manager

SolarWinds Server & Application Manager یک سرویس نظارتی قابل اعتماد برای سرورهای مجازی در محیط های ابری است. قابلیت های آن شامل نظارت خودکار سرور، نظارت از راه دور، بررسی موجودی سرور و نظارت بر عملکرد سرور است.

5- Dynatrace

Dynatrace یک ابزار تمام عیار نظارت بر عملکرد سرور است. این ابزار بیشتر نیازهای نظارتی شما را برآورده می کند. راه اندازی آن نسبتا آسان است زیرا تنها چند دقیقه طول می کشد. با کمترین هزینه و پیچیدگی می توانید از این ابزار برای بررسی سرور خود استفاده کند.

6- Datadog

یکی از ویژگی های این ابزار مانیتورینگ معیارهای نظارتی، ردیابی گزارش های سرور و کشف مشکلات است. در نتیجه به سرعت می توانید مشکلات ایجاد شده در سرور را بر طرف کنید. نصب Datadog بسیار ساده است، به محض راه اندازی می توانید سلامت سرور خود را بررسی کنید. همچنین می توانید هشدارهای شرطی تعریف کنید.

7- New Relic

این ابزار گزارش کاملی از عملکرد سرور به شما می دهد. راه اندازی New Relic کمتر از 5 دقیقه طول می کشد و به سرعت می توانید نمایی کلی از فعالیت های درون سرور را ببینید.

8- ManageEngine OpManager

ManageEngine OpManager یک ابزار نظارتی بر عملکرد سرور است که کارایی آسان و مقرون به صرفه ای دارد و بیشتر تمرکز آن بر روی فعالیت های شبکه است. یکی از ویژگی های جالب این ابزار این است که می تواند عملکرد VoIP را بر روی سرور نظارت کند و شیوه های بهبود آن را به شما گزارش کند.

9- AppDynamics

اگر زمینه کاری شرکت شما بیشتر تجارت محور است، AppDynamics گزینه خوبی است. این ابزار علاوه بر بررسی عملکرد سرور، مشاهده سرمایه گذاری کسب و کارتان در فضای ابری را هم آسان می کند. به این معنی که سرمایه گذاران می توانند ببینند که چطور سرمایه شان با شاخص های کلیدی عملکرد کسب و کار، مانند درآمد حاصل از سرور همسو هستند.

10- Sensu Go

همانند دیگر ابزارهای مانیتورینگ سرور، به شما اجازه می دهد تا گزارش کاملی از عملکرد سرور دریافت کنید. Sensu با پشتیبانی از چندین سرور ابری و زیرساخت های مرتبط با آن، یکی از بهترین گزینه ها برای نظارت بر سرور است.