سرور چیست؟ معرفی انواع سرور و کاربرد های آن ها به زبان ساده

سرور دستگاهی سخت افزاری یا نرم افزاری است که درخواست های ارسال شده از طریق شبکه را پردازش کرده و به آن ها پاسخ می دهد. کلاینت (client) نیز دستگاهی است که درخواست را ارسال کرده و منتظر پاسخ می ماند. در فضای اینترنت، سیستم کامپیوتری که درخواست فایل را به صورت آنلاین دریافت می کند و آن ها را به کلاینت ارسال می کند، سرور نامیده می شود.

در این مقاله ابتدا در خصوص سرور، اجزای آن و کاربردی آن صحبت می کنیم، سپس به انواع سرور می پردازیم و در پایان نیز به تفاوت های سرور با یک کامپیوتر شخصی می پردازیم. بناراین برای آشنایی کامل با سرور و انواع آن تا پایان همراه ما باشید.

سرور چیست؟

سرور به دستگاهی گفته می شود که دارای منابعی قدرتمند است و از طریق به اشتراک گذاری این منابع، پاسخ درخواست های سیستم های متصل را، ارسال می کند. این نوع معماری به معماری کلاینت – سرور نیز مشهور است.

به زبان ساده تر می توان سرور را به یک سیستم کامپیوتری بسیار قوی با منابع بالا تشبیه کرد. چنین سیستمی می تواند سرویس های مختلفی را ارائه کند. از جمله این سرویس های ارائه شده می توان به اشتراک گذاری داده ها یا منابع بین چند کاربر اشاره کرد.

بسیاری از کسب و کارها پس از اینکه گسترش پیدا می کنند، برای رفع نیازهای سیستمی خود که دربین کارمندان مشترک است، سرور خریداری می کنند. این سرور منابع را در بین کارمندان به اشتراک می گذارد و امکان دسترسی به داده ها را برای آن ها فراهم می کند. حتی ممکن است برای نیازهای مختلف، چندین سرور توسط یک کسب و کار به کار گرفته شود.

این سرورها یا کامپیوترهای بزرگ در فضاهایی به نام دیتا سنتر قرار داده می شوند. شرکت های بزرگ بسیاری در داخل و خارج از کشور وجود دارند که چنین فضایی را برای تعداد زیادی از سرورها فراهم کرده و در قالب سرویس های مختلف آن ها را در اختیار سازمان ها یا افراد قرار می دهند.

کسب و کارهای با مقیاس بزرگ، به جای خرید سرویس از شرکت های ارائه دهنده خدمات، خودشان در همان محل دیتاسنتر ایجاد کرده و نیازهای خود را برطرف می کنند.

هر کسب و کاری که در فضای اینترنت قرار دارد و نیاز به دسترسی در همه زمان ها به آن وجود دارد، نیازمند داشتن سرور است. به طور مثال یک فروشگاه اینترنتی باید در فضایی میزبانی شود که خریداران در هر زمان و مکانی به آن دسترسی داشته باشند، در این صورت با قرار دادن منابع در یک سرور، امکان چنین دسترسی برای خریداران فراهم می شود.

کاربرد سرور

برخی از درخواست های یک کاربر ممکن است در سیستم خودش قابل انجام باشد و برای برخی دیگر از درخواست ها، نیاز است تا از طریق شبکه به یک سرور(که همانند یک سیستم بسیار قوی است) متصل شود تا روی آن عملیات مد نظر صورت گیرد.

سرورهای بسیاری وجود دارند که از جمله آن ها می توان به سرورهای پایگاه داده(database servers)، سرورهای پست الکترونیک (mail servers)، سرورهای فایل(file servers)، سرورهای وب(web servers)، سرورهای برنامه های کاربردی(application servers) و سرورهای بازی(game servers) اشاره کرد.

معماری اغلب این سرورها کلاینت – سرور (client-server) می باشد و توسط ارتباط درخواست – پاسخ (request-response) پیاده سازی می شوند. در نتیجه در چنین وضعیتی، کلاینت درخواستی را به سرور ارسال می کند، سپس سرور اقدامات لازم را انجام داده و پاسخ را در قالب یک نتیجه یا تایید به کلاینت ارسال می کند.

یک سرور نسبت به کامپیوترهای شخصی، قدرتمندتر و قابل اعتماد تر است. همچنین به گونه ای تنظیم شده که پاسخگوی نیاز کاربران زیادی باشد.

اجزای server

تمام اجزای یک server برای ارائه عملکرد، منابع و یا خدمات به مشتریان تنظیم شده اند. اجزای خاص هر سرور بسته به عملکرد آن متفاوت خواهند بود اما همه آن ها اجزای مشترکی دارند که در ادامه بیان شده اند.

• سخت افزار: واحد پردازش مرکزی (cpu)، حافظه(memory)، ذخیره ساز(storage)، رابط های شبکه و بدنه سرور در این دسته هستند.

• سیستم عامل: این سیستم عامل با نوع خاصی از معماری client-sever همراه خواهد بود.

• اتصال شبکه: از طریق یک شبکه محلی(LAN)، شبکه گسترده (WAN) یا اینترنت، سرور به معماری شبکه متصل می شود و با کلاینت ها ارتباط برقرار می کند.

• ابزارهای مدیریت و نظارت: ابزارهایی که برای مدیریت از راه دور و نظارت بر عملکرد سرورها، اغلب وجود دارند.

• نرم افزار سرور: برای هر نوع سرور نرم افزار خاصی وجود دارد. به طور مثال برای سرورهای ایمیل، سرورهای وب و سرورهای پایگاه داده نرم افزار مخصوص به خودشان وجود دارد.

• دسترس پذیری بالا: قابلیت هایی که برای کاهش خرابی و تضمین عملکرد مداوم سرورها وجود دارد و شامل دسترسی به منابع ذخیره سازی بالا، منبع تغذیه پشتیبان، رابط های شبکه و ابزارهای مدیریت پیکربندی است که باعث تداوم عملکرد صحیح در سرورها می شود.

انواع سرورها براساس کاربردهای آن

سرور برنامه (Application Server)

این سرورها میزبان برنامه های تحت وب که در مرورگر اجرا می شود، هستند و به کاربران امکان دسترسی به برنامه بدون نصب روی سیستم را می دهند. همچنین آن ها نیاز به شبکه جهانی وب نداشته و کلاینت های آن ها سیستم هایی با مرورگر وب هستند.

سرور محاسباتی (Computing Server)

این سرورها منابع محاسباتی مانند cpu و حافظه دسترسی تصادفی (random-access memory) را از طریق شبکه ارائه می دهند. برای هر برنامه ای که نیاز به قدرت و رم بیشتری از یک سیستم شخصی داشته باشد، این نوع سرورها کاربردی هستند. کلاینت باید دارای کامپیوتری در شبکه مد نظر باشد تا از طریق معماری client-server به server دسترسی پیدا کند.

سرور پایگاه داده(Database Server)

این سرورها هر شکلی از پایگاه داده را در شبکه نگهداری کرده و به اشتراک می گذارند. پایگاه داده مجموعه ای سازمان یافته از داده ها با ویژگی های از پیش تعریف شده است که ممکن است در قالب یک جدول نمایش داده شود. مشتریان این نوع از سرورها صفحات گسترده، نرم افزارهای حسابداری، نرم افزارهای مدیریت دارایی و یا هر برنامه ای است که داده های سازماندهی شده با حجم بالا را مدیریت می کند.

فایل سرور(File Server)

فایل ها و پوشه های لازم را در یک شبکه به اشتراک می گذارد و همچنین فضای کافی را برای ذخیره سازی فایل ها در اختیار کاربران متصل قرار می دهد.

سرور بازی(Game Server)

این سرورها چندین دستگاه بازی یا کامپیوتر را قادر می سازند تا بازی های چند نفره انجام دهند.

ایمیل سرور(Mail Server)

این سرورها ارتباطات ایمیلی را ممکن می سازند. مشتریان این سرورها فرستنده و گیرنده های ایمیل در حجم انبوه هستند.

پروکسی سرور (Proxy Server)

این سرور به عنوان یک واسط بین client و server عمل می کند و ترافیک ورودی را از مشتری دریافت کرده و آن را به سرور ارسال می کند. دلایل استفاده از سرور پراکسی عبارتند از: کنترل و فیلتر محتوا، بهبود عملکرد ترافیک، جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز به شبکه، مسیریابی ساده ترافیک در شبکه های بزرگ و پیچیده.

وب سرور(Web Server)

این سرورها میزبان صفحات وب هستند. یک وب سرور وظیفه ایجاد شبکه جهانی وب را بر عهده خواهد داشت. هر وب سایت دارای یک یا چند وب سرور است. مشتریان این سرورها افرادی هستند که با مرورگر خود نیاز به اتصال به صفحات وب سایت را دارند.

انواع سرورها بر اساس منابع و راهنمای انتخاب server

هر کسب و کار بسته به نوع کار و خدماتی که نیاز دارد می تواند از انواع هر یک از سرورهای نام برده شده استفاده نماید. ارائه دهندگان خدمات میزبانی بر اساس منابع مورد نیاز، پلن های مختلفی را برای سازمان ها و افراد در نظر می گیرند. سرورهای اختصاصی، سرورهای مجازی، سرورهای اشتراکی یا هاست های اشتراکی با منابع مختلف و سطوح دسترسی متفاوت از جمله این پلن های میزبانی هستند.

سرور اختصاصی

اگر یک کسب و کار نیاز به یک server به صورت اختصاصی داشته باشد می تواند از سرویس های ارائه شده برای خرید خدمات سرور اختصاصی استفاده نماید. در این صورت تمام منابع یک server فیزیکی در اختیار سازمان قرار گرفته و سطح دسترسی بالایی خواهد داشت. در این نوع سرورها سطح بالایی از امنیت وجود خواهد داشت، زیرا تنها در اختیار یک سازمان بوده و دیگر افراد به آن دسترسی ندارند. معمولا ارائه دهندگان خدمات میزبانی، یک سرور فیزیکی را با منابع درخواستی در اختیار مشتریان قرار می دهند.

سرور مجازی

اگر خرید یک سرور اختصاصی برای یک کسب و کار به صرفه نباشد، معمولا خرید سرورهای مجازی که با عبارت اختصاری VPS شناخته می شود، پیشنهاد می گردد. در این نوع از سرویس ها، با استفاده از یک مجازی ساز منابع یک server به چندین بخش تقسیم شده و به هر کاربر یک سرور مجازی اختصاص داده می شود. توجه داشته باشید که در این سرور منابع بین کاربران به اشتراک گذاشته نمی شود.

هاست اشتراکی

در نهایت برای کسب و کارهای کوچک که نیازی به فضای زیادی نباشد، هاست اشتراکی پیشنهاد می شود. تفاوت هاست اشتراکی و اختصاصی در این است که در هاست اشتراکی بر خلاف سرور اختصاصی منابع بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته شده و یک server به چند هاست اشتراکی تقسیم شده و هر هاست به یک کاربر اختصاص داده می شود که معایبی به همراه دارد.

تفاوت کامپیوتر شخصی و سرور

با توجه به توضیحات داده شده متوجه شدید که یک سرور با سیستم شخصی شما چه تفاوت هایی دارد. همانطور که خواندید سرور همانند یک سیستم با منابع بالا و قدرت زیاد است. پس در خصوص تفاوت ها می توان گفت برای کارهایی که در مقیاس بزرگ انجام شده و نیاز به منابع سخت افزاری بالا می باشد از سرور استفاده می شود.

زمان هایی که نیاز است تا اطلاعاتی در بین کاربران به اشتراک گذاشته شود، استفاده از server باعث می شود تا میزان حافظه برای ذخیره سازی این منابع بیشتر بوده و کاربران زیادی با سرعت بالا به آن ها دسترسی داشته باشند. در صورتی که در کامپیوتر شخصی چنین فرآیندی به طور صحیح امکان پذیر نخواهد بود.

کامپیوتر شخصی در زمانی که به آن نیاز است روشن شده و هر زمان دیگر نیازی به آن نباشد خاموش می شود، اما سرور ها به گونه ای طراحی و سازماندهی شده اند و در محلی قرار داده می شوند که همواره روشن بوده و کاربران هر زمان که نیاز باشد به اطلاعات و منابع آن دسترسی داشته باشند.

سخن پایانی

تا این بخش از مقاله اطلاعات کاملی در خصوص انواع سرور پیدا کرده اید اما ممکن است با خود بگویید که در ابتدای مقاله به سرور داخلی و خارجی اشاره شد اما در بخش انواع سرور در مورد آن ها توضیحی داده نشد، پس سرور داخلی و خارجی چیست؟

در پاسخ به این سوال می توان گفت سرور داخلی سروری است که در دیتاسنتر های داخل کشور (ایران) قرار دارد و سرور خارجی نیز سروری است که در دیتاسنتر های خارج از کشور نگهداری می شود. ممکن است با خود بگویید که قطعا سرور های خارجی بهتر هستند اما لزوما اینطور نیست. از آنجایی که صحبت در این مورد از حوصله این مقاله خارج است می توانید به مقاله گذشته ما درباره سرور داخلی و خارجی مراجعه کنید تا تمام ابهام های ذهنتان برطرف شود.