بسیاری از کسب و کارها برای ذخیره داده ها و برنامه های خود و سازماندهی آن ها از دیتاسنترها خدمات دریافت می کنند. برخی از کسب و کارها نیز در محل سازمان خود دارای دیتاسنتر هستند. امروزه بحث دیتاسنتر های ابری کاربرد و محبوبیت بسیاری یافته است. در ادامه پس از مقدمه کوتاه بر دیتاسنتر و انواع آن، با دیتاسنتر ابری و مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد.
دیتاسنتر چیست؟
دیتاسنتر یا مرکز داده، مکانی است که در آن تعداد زیادی سرور و تجهیزات ذخیره سازی و تاسیسات زیر ساختی برای میزبانی از داده ها و اطلاعات وجود دارد. سازمان‌ها و کسب‌وکارهای مختلف از آن جهت سازماندهی، پردازش، ذخیره و انتشار حجم زیادی از داده‌ها استفاده می‌کنند.
یک کسب‌وکار به‌طور خاص به برنامه‌های کاربردی، خدمات و داده‌های موجود در دیتاسنتر وابسته بوده و از آن به‌عنوان یک مرکز کانونی برای عملیات روزانه‌ی خود استفاده می‌کند. دیتاسنتر فقط یک مکان نیست؛ بلکه ترکیبی از عناصر است.
در کمترین حالت، دیتاسنتر به‌عنوان مخزن اصلی انواع تجهیزات فناوری اطلاعات از جمله سرورها، سیستم‌های ذخیره‌سازی، سوئیچ‌های شبکه‌ای، روتر، فایروال، رک و هر آن‌چه که برای سازماندهی و اتصال تجهیزات IT مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌حساب می‌آید.
یک دیتاسنتر باید دارای زیرساخت مناسبی از قبیل توزیع مناسب برق و سیستم‌برق اضطراری مانند سوئیچ‌های الکتریکی، منابع برقی دائم، ژنراتورهای پشتیبانی، اینترنت، سیستم تهویه و خنک کننده مانند کولر باشد. تمام این‌ها نیازمند یک مکان فیزیکی دارای امنیت و فضای مناسب برای نگهداری تجهیزات است.
انواع دیتاسنترها
در دنیای فناوری اطلاعات، دیتاسنترها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از انواع دیتاسنتر اشاره می‌کنیم:
دیتاسنترهای سازمانی (Enterprise Data Centers):
این نوع دیتاسنترها توسط سازمان‌ها و شرکت‌ها برای نیازهای داخلی خود ایجاد می‌شوند. معمولا در داخل سازمان‌ها قرار دارند و به منظور مدیریت داده‌ها، پردازش، ذخیره‌سازی و ارائه خدمات IT استفاده می‌شوند.
دیتاسنترهای کولوکیشن (Colocation Data Centers):
در این نوع دیتاسنترها، سازمان‌ها تجهیزات خود را در مکان‌های مشترک با سایر سازمان‌ها قرار می‌دهند. این مراکز به عنوان مکان‌های اشتراکی برای سرورها، شبکه‌ها و تجهیزات دیگر عمل می‌کنند.
دیتاسنترهای ابری (Cloud Data Centers):
این نوع دیتاسنترها به صورت مجازی ارائه می‌شوند و تمامی عناصر زیرساخت دیتا سنتر را شامل می‌شوند. از طریق اینترنت، سازمان‌ها می‌توانند به منابع ابری دسترسی داشته باشند.
دیتاسنترهای هم مکان (Edge Data Centers):
این نوع دیتاسنترها در نزدیکی به منابع مصرف‌کننده داده‌ها قرار دارند. هدف اصلی آن‌ها، کاهش تاخیر در ارتباطات و افزایش کارایی است.
هر نوع دیتاسنتر دارای مزایا و محدودیت‌های خود است و بسته به نیازهای سازمان‌ها، انتخاب می‌شود. تجارت‌های مدرن معمولا از دو یا چند پایگاه داده در چند مکان فیزیکی برای انعطاف بیشتر و عملکرد بهتر استفاده می‌کنند.
دیتاسنتر ابری (Cloud Based) چیست؟
دیتاسنتر ابری، یک مفهوم نوین در دنیای فناوری اطلاعات است. در واقع، دیتاسنتر ابری یک مکان مجازی است که تمام عناصر زیرساخت دیتاسنتر را شامل می‌شود. این عناصر شامل سرور ابری، پردازنده‌ها، سیستم‌های ذخیره‌سازی، شبکه و امنیت می‌شوند. اما چرا به آن “ابری” گفته می‌شود؟
در دیتاسنتر ابری، همه این عناصر به صورت مجازی ارائه می‌شوند. به عبارت دیگر، استقرار، تامین، پیکربندی و بهره‌برداری از همه سخت‌افزارها به صورت انتزاعی انجام می‌شود و همگی از طریق نرم‌افزار پیاده‌سازی می‌شوند. این مفهوم در دنیای فناوری اطلاعات تحت عناوینی دیگری همچون دیتاسنتر مجازی (VDC) و دیتاسنتر مبتنی بر نرم‌افزار (SDDC) نیز تعریف شده است.
در دیتاسنتر ابری، سازمان‌ها قادر خواهند بود محاسبات و پردازش داده‌های خود را بر بستر اینترنت انجام دهند. از کاربردهای مهم این فناوری می‌توان به میزبانی وب‌سایت‌ها، بلاگ‌ها، اجرای نرم‌افزارها و آنالیز اطلاعات اشاره کرد.
در دیتاسنتر ابری، هزینه‌ها بر اساس مدل Pay as you go و تنها به اندازه مصرف لحظه‌ای در بازه‌های زمانی ساعتی یا ماهانه پرداخت می‌شود. این راهکار به دلیل سیستم پرداخت منعطف و متناسب با میزان مصرف و دسترسی آسان از طریق اینترنت، گزینه‌ای ایده‌آل برای سازمان‌ها است.
به طور خلاصه، دیتاسنتر ابری یک مکان مجازی است که تمامی عناصر دیتاسنتر را به صورت انتزاعی و از طریق نرم‌افزار ارائه می‌دهد. سرورهای ابری که بر روی زیرساخت های مجازی قرار دارند نیز از جمله خدمات ابری محسوب می شوند.
به بیان دیگر دیتاسنتر ابری توسط سازمان‌های ثانویه ارائه می‌شوند و استفاده از آن‌ها به‌صورت آنلاین و از طریق اینترنت امکان پذیر است. این سازمان های ثانویه چندین دیتاسنتر در مناطق مختلف دارند و با تکه‌تکه کردن داده‌ها و اطلاعات و ذخیره آن‌ها در دیتاسنترهای مختلف امنیت آن ها را تامین می کنند. با این کار امنیت افزایش می یابد و سرویس‌دهی بهتر و با سرعت بالا‌تر انجام می شود.
مزایای دیتاسنتر ابری
دیتاسنتر خوب باید دارای ویژگی های مورد نیاز یک کسب و کار باشد. دیتاسنترهای ابری دارای مزایای متعددی هستند که برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها جذابیت دارند. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم:
- انعطاف‌پذیری: دیتاسنترهای ابری قابلیت افزایش و کاهش منابع را با توجه به نیازهای سازمان فراهم می‌کنند. در صورت افزایش ترافیک یا نیاز به پردازش بیشتر، می‌توان به سرعت منابع را افزایش داد.
- مقرون به صرفه بودن دیتاسنتر ابری: استفاده از دیتاسنترهای ابری به معنای پرداخت تنها بر اساس مصرف لحظه‌ای است. در نتیجه هزینه‌ها بر اساس مدل Pay as you go و تنها به اندازه مصرف لحظه‌ای در بازه‌های زمانی ساعتی یا ماهانه پرداخت می‌شود.
- افزایش امنیت: دیتاسنترهای ابری از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای برای حفاظت از داده‌ها استفاده می‌کنند. امنیت فیزیکی و منطقی در این محیط‌ها به‌خوبی تامین می‌شود.
- قابلیت اطمینان دیتاسنتر ابری: دیتاسنترهای ابری دارای سیستم‌های پشتیبانی و توزیع مناسب برق هستند. این امر باعث افزایش قابلیت اطمینان و عملکرد پایدار می‌شود.
- دسترس‌پذیری: دیتاسنترهای ابری به کاربران اجازه می‌دهند تا از هر جایی و با هر دستگاهی به منابع دسترسی داشته باشند. این امکان باعث افزایش بهره‌وری و کارایی می‌شود.
- به‌روز‌رسانی و نگهداری دیتاسنتر ابری: به‌روز‌رسانی‌ها و نگهداری‌های سیستمی در دیتاسنترهای ابری به صورت مرکزی انجام می‌شود. این امر باعث کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای مدیریت تجهیزات می‌شود.
معایب دیتاسنتر ابری
دیتاسنترهای ابری، همچنین مانند هر راه حل فنی دیگری، دارای نقاط ضعفی نیز هستند. در ادامه به برخی از این معایب اشاره می‌کنم:
- مشکل در انتقال اطلاعات: انتقال اطلاعات به زیرساخت ابری دیگر ممکن است پیچیده باشد و مشکلاتی را به وجود بیاورد.
- هزینه: هزینه اولیه استقرار پایگاه داده ابری معمولاً کمتر از هزینه راه‌اندازی یا توسعه زیرساخت داخلی است. اما با رشد ابعاد کسب‌وکار، هزینه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کنند و ممکن است برای برخی سازمان‌ها نگرانی‌های مالی ایجاد کند.
- محدودیت در کنترل سخت‌افزار دیتاسنتر ابری: در دیتاسنترهای ابری، کنترل محدودی بر روی سخت‌افزارها وجود دارد. این محدودیت ممکن است برخی از سازمان‌ها را که نیاز به کنترل دقیق‌تری دارند را نگران کند.
- مشکلات امنیتی: امنیت در دیتاسنترهای ابری باید به‌خوبی تامین شود. اگر امنیت به درستی تامین نشود، ممکن است داده‌ها در معرض خطر قرار گیرند.
- مشکلات پهنای باند دیتاسنتر ابری: استفاده از دیتاسنترهای ابری ممکن است منجر به مشکلات پهنای باند شود. اگر پهنای باند کافی نباشد، کارایی سیستم ممکن است کاهش یابد.
به طور کلی، دیتاسنترهای ابری دارای مزایا و معایب خود هستند و انتخاب بین دیتاسنتر ابری و لوکال باید با دقت بسیار انجام شود.
دیتاسنتر ابری چگونه داده ها را ذخیره می کند؟
در سیستم ذخیره‌سازی فضای ابری، دسترسی به داده‌ها در هر زمان و مکان امکان‌پذیر است. این سیستم به صورت مجازی ارائه می‌شود و داده‌ها را در محیط ابری ذخیره می‌کند. از سوی دیگر، دیتاسنتر در واقع یک فضای فیزیکی است که شامل سرورهای مختلف، تجهیزات ذخیره‌سازی، شبکه و امنیت قرار دارد. در دیتاسنتر، ذخیره‌سازی اطلاعات در همان شبکه محلی و داخلی دیتاسنتر انجام می‌شود.
به طور خلاصه؛ در فضای ابری دسترسی به داده‌ها از طریق اینترنت و بدون نیاز به مکان فیزیکی انجام می‌شود. در دیتاسنتر، داده‌ها در یک مکان فیزیکی ذخیره می‌شوند و از طریق شبکه محلی دیتاسنتر قابل دسترسی هستند.
دیتاسنتر ابری برای چه کسب و کارهایی مناسب است؟
دیتاسنتر ابری یک راه حل مناسب برای کسب‌وکارها و سازمان‌ها است که به دنبال افزایش انعطاف‌پذیری، کاهش هزینه‌ها، و بهبود امنیت و دسترس‌پذیری هستند. در زیر به برخی از کسب‌وکارهایی که می‌توانند از دیتاسنتر ابری بهره ببرند، اشاره می‌کنیم:
کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMBs):
دیتاسنتر ابری برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، به دلیل کاهش هزینه‌ها و انعطاف‌پذیری، مناسب است. این کسب‌وکارها می‌توانند به سرعت منابع را افزایش داده و نیازهای خود را برآورده کنند.
شرکت‌های بزرگ و چندملیتی:
دیتاسنتر ابری برای شرکت‌های بزرگ و چندملیتی نیز مناسب است. این شرکت‌ها می‌توانند از امکانات ابری برای مدیریت داده‌ها و پردازش‌های پیچیده استفاده کنند.
کسب‌وکارهای آنلاین و وب‌سایت‌ها:
دیتاسنتر ابری برای میزبانی وب‌سایت‌ها، بلاگ‌ها، اپلیکیشن‌ها و ذخیره‌سازی داده‌ها مناسب است. این کسب‌وکارها می‌توانند به سرعت منابع را تغییر داده و به نیازهای کاربران پاسخ دهند.
شرکت‌های تکنولوژی و استارتاپ‌ها:
دیتاسنتر ابری برای شرکت‌های تکنولوژی و استارتاپ‌ها، به دلیل انعطاف‌پذیری و کاهش هزینه‌ها، مناسب است. این شرکت‌ها می‌توانند به سرعت منابع را تغییر داده و نیازهای نرم‌افزاری خود را برآورده کنند.
سازمان‌های دولتی و آموزشی:
دیتاسنتر ابری برای سازمان‌های دولتی و آموزشی نیز مناسب است. این سازمان‌ها می‌توانند از امکانات ابری برای ذخیره‌سازی داده‌ها و ارائه خدمات به کاربران خود استفاده کنند.
راه اندازی پروژه در دیتاسنتر ابری چگونه است؟
در دیتاسنتر ابری (VPC)، ایجاد یک زیرساخت مجازی برای مدیریت داده‌ها و ارائه خدمات IT انجام می‌شود. در اینجا مراحل اولیه راه‌اندازی مقدماتی یک پروژه در دیتاسنتر ابری به صورت کاربردی توضیح داده می‌شود:
1-ایجاد شبکه (Network):
- ایجاد شبکه‌های داخلی مورد نیاز برای پروژه.
- تعریف زیرشبکه‌ها (Subnet) با اطلاعات مربوط به آدرس‌دهی و درگاه خروجی (Gateway).
2-ایجاد روتر (Router):
- برقراری ارتباط بین شبکه‌های داخلی و خارجی (مثلاً اینترنت) از طریق یک Router.
- تنظیمات مربوط به اتصال‌ها و توپولوژی شبکه.
3-ایجاد ماشین مجازی (VM):
- ایجاد ماشین‌های مجازی با استفاده از منابع شبکه‌های داخلی.
- انجام تنظیمات مربوط به سیستم‌عامل، پردازنده، حافظه، و ذخیره‌سازی.
4-دسترسی به ماشین مجازی:
- از طریق پنل ابری، دسترسی به ماشین‌های مجازی را می توان مدیریت کرد.
با توجه به انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های امنیتی، دیتاسنتر ابری یک راه حل مناسب برای مدیریت داده‌ها و ارائه خدمات به کاربران است.
بزرگترین ارائه دهندگان خدمات ابری کدامند؟
با توجه به تحقیقات انجام شده، برترین ارائه‌دهندگان خدمات ابری در سال 2023 عبارت‌اند از:
Google Cloud Platform (GCP):
GCP یکی از بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات ابری جهان است. این پلتفرم ابری از طیف گسترده‌ای از خدمات مانند محاسبات، ذخیره‌سازی، پایگاه داده، شبکه و هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کند.
Amazon Web Services (AWS):
AWS یکی از بزرگترین و معتبرترین ارائه‌دهندگان خدمات ابری در جهان است. این پلتفرم ابری از مجموعه‌ای گسترده از خدمات مانند محاسبات، ذخیره‌سازی، پایگاه داده، شبکه و امنیت بهره میبرد.
Microsoft Azure:
Azure یکی دیگر از بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات ابری است. این پلتفرم ابری توسط مایکروسافت ارائه می‌شود و از خدمات متنوعی از جمله محاسبات، ذخیره‌سازی، پایگاه داده، شبکه و هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کند.
این ارائه‌دهندگان خدمات ابری به عنوان رهبران در صنعت رایانش ابری شناخته می‌شوند و برای انواع کسب‌وکارها و سازمان‌ها مناسب هستند.
جمع بندی
همانطور که خواندید دیتاسنتر های ابری به صورت آنلاین در دسترس هستند و یک انتخاب مناسب برای بسیاری از سازمان ها به شمار می روند. این نوع دیتاسنترها همانند دیگر انواع آن دارای مزایا و معایب خاص خود می باشد. شرکت ها با بررسی نیازهای خود و اطلاع از نحوه کار این دیتاسنتر ها می توانند به درستی تصمیم بگیرند.
